معرفی شهر گالیکش

 معرفی شهر گالیکش

معرفی شهر گالیکش

شهرستان گالیکش یکی از شهرستان‌های استان گلستان واقع در شمال ایران است. شهرستان گالیکش در سال ۱۳۸۹ تاسیس شده است. مرکز این شهرستان، شهر گالیکش است.شهرستان گالیکش سابقاً یکی از بخشهای شهرستان مینودشت در استان گلستان بود.که در سال ۱۳۸۹ به شهرستانی مستقل ارتقاء یافت. این شهرستان در حد فاصل بین شهر مینودشت و کلاله در جاده ترانزیت مازندران-خراسان، در استان گلستان واقع شده است. بخشی از پارک ملی گلستان و آبشار لوه در این شهرستان قرار دارد. مرکز این شهرستان شهر گالیکش است.

عکس های بیشتر

گالیکش

شهرستان گالیکش یکی از شهرستان‌های استان گلستان واقع در شمال ایران است. شهرستان گالیکش در سال ۱۳۸۹ تاسیس شده است. مرکز این شهرستان، شهر گالیکش است.شهرستان گالیکش سابقاً یکی از بخشهای شهرستان مینودشت در استان گلستان بود که در سال ۱۳۸۹ به شهرستانی مستقل ارتقاء یافت. این شهرستان در حد فاصل بین شهر مینودشت و کلاله در جاده ترانزیت مازندران-خراسان، در استان گلستان واقع شده است. بخشی از پارک ملی گلستان و آبشار لوه در این شهرستان قرار دارد. مرکز این شهرستان شهر گالیکش است.شهرستان گالیکش از نظر جغرافیایی بین 15 – 55 تا 7-56 طول شرقی و 5-38 تا 8-36 عرض شمالی قرار دارد ، و حدود 200 متر از سطح آبهای آزاد جهان ارتفاع دارد . این شهرستان محل تلاقی سه استان گلستان ، خراسان شمالی ، سمنان است ، و به عنوان گلوگاه استان در منتهی الیه شرق استان بشمار می آید.این شهرستان از شمال به شهرستان های کلاله و گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از شرق به استان خراسان شمالی و شهرستان بجنورد و از غرب به مینودشت محدود و متصل می شود. فاصله شهرستان گالیکش تا شهر مینودشت 7 کیلومتر ، تا سه راهی کلاله 5 کیلومتر و تا گرگان ( مرکز استان ) 123 کیلومتر است.شهرستان گالیکش 59هزار و 975 نفر جمعیت دارد که ۲۰ هزار و 831 نفر در شهر و 39هزار و 144 نفر در روستاها ساکن هستند. از مجموع جمعیت این شهرستان، 29هزار و 537 نفر مرد و 30هزار و 437 نفر زن هستند.همچنین در این شهرستان 16هزار و 398 خانوار زندگی می‎کنند که 5هزار و 768 خانواردر شهر و 10هزار و 630 خانوار درروستاها ساکن هستند.

 آب و هوا

آب و هوای این شهرستان با توجه به ناهمورایها به دو نوع تقسیم می شود در ارتفاعات به علت کوهستانی بودن ، آب و هوای معتدل کوهستانی است ، و در نواحی کم ارتفاع و جلگه ای به آب و هوای معتدل و نیمه مرطوب تبدیل می شود.بررسی به عمل امده درباره شرایط اقلیمی منطقه نشان می دهد،که چهارماه از سال(آذر ، دی ، بهمن و اسفند ) هوا هم در شب و هم در روز سرد می باشد . دو ماه از سال ( تیر و مرداد ) هم در شب هم در روز گرم بوده و بقیه اوقات سال ، روزها گرم و شب ها مناسب و یا سرد است . به عبارت دیگر ، شش ماه از سال، هوا ، روز ها گرم و شب ها گرم و یا مناسب است .

وجه تسمیه شهر گالیکش

دو وجه تسمیه برای نام این شهر ذکر شده است. یکی آن که قبل از تشکیل شهر گالیکش به صورت کنونی در منطقه ای که شهر در آن جا مستقر است ، گیاهی بنام « گالی » می روئیده است ، که رویش آن به صورت خودرو و انبوه تمام منطقه را در بر گرفته است. بدین سبب آنرا « گالی کش » ( کش به معنی فعل کشتن یا کاشتن ) گفته اند.وجه تسمیه دیگر آن این که وزش بادهای شدید و متناوب در تمام فصول پاییز و بخشی از زمستان ، سبب شده ،مردم آن دیار پشت بام های خود را با گیاه خودرویی به نام « گالی » می پوشانیدند ، بدین علت آنرا « گالیکش » گفته اند.

پیشینه تاریخی شهرستان گالیکش

شهرستان گالیکش قدمت حدود سیصد سال دارد ، که بنیانگذاران این بخش به دلایلی از شیراز مهاجرت و به روستای فعلی فارسیان و فرنگ سکنی گزیده و غالبا از اقوام نوری ( خسروی ) رنگرزها ، ملکان ها بوده که در سرتاسر محدوده فارسیان فرنگ به زندگانی مشغول و به دلیل وجود علفهای ساقه بلند یکساله بنام « گالی » های فراوانی که در محل فعلی گالیکش وجود داشت ، غالبا روستائیان محل به این منطقه مراجعه و در سفر برگشت خود مقداری گالی جهت پوشش سقف های منازل و دامداریها حمل می کردند ، و بزرگان همین اقوام ابتدا از فارسیان به روستای سرچشمه فعلی که قبلا به کله خر معروف بوده ( سرچشمه فعلی ) مهاجرت نموده و رفته رفته گالیکش شکل می گیرد ، و از قومیت های مختلف تشکیل شده است.

جغرافیای تاریخی و مراحل توسعه شهر گالیکش

مکانی که شهر گالیکش بنا شده است ، از صدها سال پیش محلی قشلاقی برای کشاورزان و دامداران روستای فارسیان بوده است ، آنان در فصل کشت به این جا می آمدند. و پس از مدتی دوباره به جایگاه اصلی خویش یعنی روستای فارسیان باز می گشتند ، و اصولا اهالی به سبب ناامنی آن دوره تمایلی برای سکونت دائمی در جلگه را نداشتند.گروهی از مردم فارسیان در محلی واقع در سه کیلومتری گالیکش که اکنون روستای سرچشمه (کله خر سابق ) نامیده می شود ساکن شده بودند ، و در همان زمان چند خانوار دیگر از همین اهالی در مکان فعلی گالیکش سکونت دائم یافتند.با پایان یافتن جنگ جهانی دوم و حاکمیت دولت محمد رضا شاه پهلوی امنیت در منطقه حکم فرما شد ، از این هنگام به بعد روز به روز عده بیشتری از اهالی فارسیان تمایل یافتند ، تا در گالیکش باقی بمانند. و این گونه بود که گالیکش در حدود شصت سال پیش از حالت مکان قشلاقی به شکل روستا در آمد.

جاذبه های تاریخی

بقایای تمدن و کاوش ها و پژوهش های باستان شناختی نشان از یک پیشینه تاریخی بسیار کهن و غنی از فرهنگ و تمدن در این مرزو بوم می دهد. تا کنون حدود 95 اثر در شهرستان گالیکش شناسایی شده که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است ، که در زیر به بررسی و معرفی مختصر مهمترین آنها پرداخته می شود

غار کیارام

غارکیارام در 6 کیلومتری ضلع شرقی روستای فرنگ از توابع دهستان فارسیان شهرستان گالیکش قرار گرفته است .این غار در سال 1342خورشیدی توسط پروفسور مک برنی - استاد باستان شناسی دانشگاه کمبریج انگلستان - شناسایی وکاوش گردید . که در نتیجه کاوش باستا ن شناسی مواد فرهنگی از دوره های اسلامی ، عصر آهن و ابزارهای سنگی دوره پارینه سنگی مشابه فرهنگ موستری پیدا نمود .طبق نظر مک برنی احتمالا این غار متعلق به دوره پارینه سنگی میانه (حدود 100 هزار سال پیش ) است .

غار حمام خدایی

در فاصله یک کیلومتری روستای پنو ( عرض جغرافیایی 12 – 37 طول جغرافیایی 43-55 ) در دهستان فارسیان گالیکش قرار دارد . اهالی محل غار را نایه اریبی گویند. و جلوی آن یک رودخانه فصلی می گذرد که در حدود 10 متر از کف غار پایین تر است . شکل دهانه غار نامنظم و بصورت تونلی شکل است . عرض دهانه غار بین 60 سانتیمتر تا 150 سانتیمتر و ارتفاع غار بین 3 الی 10 متر متغیر است . کف غار صخره ای و داخل آن یک چشمه فعال وجود دارد. درون غار خفاش های زیادی وجود داشتند . و این غار از دیدگاه میراث طبیعی مهم است. ولی هیات در بازدید به مواد فرهنگی برخورد نکرده است

غار گرو (گرآو)

این غار در شهرستان گالیکش در نزدیکی  روستای دوزین قرار دارد. -جاده خاکی مقابل مدرسه شهید وزیری بطول پنج کیلومتر تا رسیدن به دهانه غار- طول این غار200 متر است. غاری است طبیعی و بر اثر جریان آب تشکیل شده است.

پیر غار

در غرب روستای فرنگ و داخل زمین های کشاورزی واقع در دره پیرغار وجود دارد که روستای فارسیان 6 کیلومتر با آن فاصله دارد .این مکان که بصورت یک برش خاکی درآمده 4 فضای دست ساخته خاکی وجود دارد که دخمه یا گور دخمه باستانی دوره تاریخی هستند.

غار تاریخی ته سم

در فاصله 1100 متری غرب روستای کیارام و 400 متری تپه تاریخی کیارام بوده و از شهر گالیکش 32 کیلومتر فاصله دارد. غار مربوط به دوره تاریخی بوده و از گونه های دست کند است که آثار کلنگ هنوز هم بر دیواره های آن باقی است.این غار عمیق ترین وخطرناکترین غار ایران لقب گرفته که دارای چاههای بسیار عمیقی است.

تپه قلعه تخت سلیمان

 این تپه در 200 متری جنوب رودخانه مادرسو در جهت شرقی – غربی است . و دورتا دور آن معماری با سنگ های بزرگ و کوچک حجیم که قطر تقریبی آن یک متر است ، که بصورت خشکه چین کار شده است. در قسمت جنوب دیوار سنگی به صورت پیش آمدگی و عقب رفتگی مشهود است ، که احتمالا به صورت مصطبه سازی درآورده بودند. در بخش فوقانی سطح اثر محوطه ای به شکل چهارگوش به ابعاد 15*15 مترکه احتمالا ارگ باشد ، و دورتا دور آن خندق وجود دارد. با توجه به بقایای معماری و موقعیت مکانی به نظر می رسد ، که این مکان یکی از قلعه های باستانی مهم با قدمت تاریخی و اسلامی است.

پارک ملی گلستان

بهشت زمینی وسرسبز طبیعت ایران یعنی بوستان گلستان در منطقه کوهستانی و در منتهی الیه شرق جنگلهای شمال کشور و در شهرستان گالیکش و150کیلومتری شرق گرگان و 115کیلومتری غرب بجنورد و در مسیر جاده بین المللی تهران – مشهد واقع شده است. این بوستان پارک ملی گلستان با برخورداری از مناظر بدیع و زیبا ، حیات وحش متنوع و رویشگاههای مختلف گیاهی ، از نظر تفرج متمرکز و گسترده دارای قابلیت های فراوانی است ، که انواع علاقمندان به طبیعت را میتوان به سمت خود جلب کرد. در این بوستان علاوه بر وجود یک هشم گونه های گیاهی ، یک سوم گونه های پرندگان و بیش از 50 درصد پستانداران کشور وجود دارد . و بدلیل برخوراری از منابع آبی متعدد نظیر چشمه ها و رودخانه ها ، نهرها و آبشار ها میتوان به چشمه و آبشار آق سو ،آبشارگلستان، چشمه دماغ اشاره کرد .چشم انداز دیدنی این بوستان «دره آبشار» در کنار جاده بین المللی و پنج کیلو متری شرق «تنگه گل» با آبشار زیبا و بلند آن ، دره آلمه ، دره آلی ، دره آنسرودره فرغون است.برخی از مسیرهای جالب و اکوتوریستی پارک ملی گلستان شامل ارتفاعات لیوار کجی ،دیوارهای صخره ای فرغون بای کوهنوردان بسیار ارزشمند بوده ، و مسیرهای آلمه ، شالق و تنگه گل ، به سوسگرد برای پیاده روی گروهی و گردشهای علمی و آموزشی قابل توجه است .آبشار زیبای پارک و بخشهای جنگلی آن ، از جمله جنگلهای افرالی ،گلستان ،مزارلی ،آلی دالی ،زاو ،جمشید آباد ،آدم چخران ،آق سو ،ییلاق ، آلو باغ و تنگه گل برای علاقمندان به مشاهده حیات وحش و طبیعت زیبای این مناطق بسیار جذاب می باشد.در حال حاضر مراکز تفریحی مختلفی برای استفاده علاقمندان در نظر گرفته شده و امکاناتی در آن مستقر گردیده است ، از جمله این مراکز می توان تفرجگاههای گلشن ، گلستان ، آبشار و همچنین مجتمع کمپینگ گلزار را نام برد. موزه حیات وحش میرزا بایلو در ضلع شرقی پارک نیز بازدیدکنندگان را با انواع حیات وحش پارک و کشور آشنا می سازد. یک مرکز تجمع بازدید کنندگان با بخش های مختلف از قبیل سالن آمفی تاتر و موزه تاریخ طبیعی و اداری در ابتدای غربی پارک در دست احداث می باشد. علاوه بر کانون های تفریحی بر شمرده شده ، تعدادی مهمان سرا در قسمت های مختلف پارک که در مورد بازدیدکنندگان و محققین قرار می گیرد. سایر امکانات رفاهی و ضروری شامل امکانات سرویس بهداشتی و نظافتی ، نمازخانه ، ساختمان نگهبانی و آب لوله کشی می باشد.این بوستان دارای دو ورودی غربی و شرقی است. ورودی غربی از طریق گرگان ، آزادشهر ، مینودشت و گالیکش دسترسی به بوستان گلستان را امکان پذیر می نماید. و ورودی شرقی از مشهد ، بجنورد و آشخانه به ابتدای شرق بوستان میسر است. سایر راههای ارتباطی به بوستان اغلب فرعی می باشند ، که بصورت شوسه و خاکی بوده و از بخش های شمالی و جنوبی به بوستان وارد می شوند.

آبشار گلستان

آبشار گلستان در پارک ملی گلستان و در کنار جاده بین المللی و 5 کیلومتری شرق تنگه گل واقع شده است. و با شهرستان گالیکش 40 کیلومتر فاصله دارد. ارتفاع آبشار حدود 5/19 متر و دارای آب همیشگی است ، که از چشمه های شمالی آبشار تغذیه می شود. آب آبشار گلستان سرانجام وارد رودخانه « مادرسو » بوستان می شود و نهایتا به رودخانه گرگانرود می ریزد.محیط های اطراف آبشار صخره ای بوده و در واقع بخشی از آبشار در قسمت بالا دست قابل رویت نیست. محیط های پیرامون آبشار از جنگل های پهن برگ خزری پوشیده شده است. بسیاری از مردم علاقمند و بازدید کننده از پارک ملی گلستان و زائرین امام هشتم از آبشار دیدن می نمایند. در مجموعه تفرجگاه آبشار ، امکانات سرویس بهداشتی ، سطل زباله ، نمازخانه ساختمان نگهبانی و آب لوله کشی شده وجود دارد.

آبشار آق سو

 آبشار آق سو به فاصله 42 متری از شهرستان گالیکش و در انتهای شرق پارک ملی گلستان واقع است . حوضچه های طبیعی این آبشار بصورت ارگانیک و پله ای آب را از سرچشمه آبشار با ارتفاعی معادل 30 متر به انتهای مسیر می رساند.

آبشار سو

این آبشار در فاصله 20 کیلومتری شهرستان گالیکش و 3 کیلومتری جاده اصلی مشهد – گرگان و در کنار روستایی به همین نام واقع است. آبشار زیبای سو با آبی فراوان به صورت پلکانی سرازیر بوده و ارتفاع آن به 15 متر می رسد. مجاورت این آبشار با آبشار گلستان ارزش گردشگری ویژه ای را به آن داده است.

آبشار لوه

آبشار زیبا و پر آب لوه در نزدیکی جنوب روستایی به همین نام و در شهرستان گالیکش و در فاصله 14 کیلومتری غرب پارک ملی گلستان واقع شده است. از تقاطع راه اصلی تا آبشار نزدیک به 5 کیلومتر است. که در حال حاضر بخش شمالی آن آسفالت و بقیه شوسه و خاکی می باشد. این آبشار تا شهرستان گالیکش 25 کیلومتر فاصله دارد. مجموعه آبشارهای لوه از چندین آبشار کوچک و بزرگ بصورت پلکانی تشکیل گردیده که هر کدام از آنها حوضچه هایی را تشکیل داده اند. اطراف آبشار از درختان پهن برگ زیبایی پوشیده شده است و در فصول گرم از هوای لطیف برخوردار است .  منابع آبی آبشار از چشمه سارهای ارتفاعات جنوبی تامین می گردد.ارتفاع یکی از آبشارها تا 15 متر می رسد. هم جواری این آبشار با پارک ملی گلستان که در مسیر استان گلستان به خراسان قرار گرفته است ، ارزش جهانگردی ویژه ای به آن بخشیده است .خاطر نشان می سازد ، که مجوعه آبشار با محیط های پیرامونی آن می تواند برای استفاده علمی ، تحقیقاتی ، آموزشی و تفرجی قرار گیرد.

آبشارهای فصلی پاکندس

برای رسیدن به منطقه ییلاقی پاکندس از خیابان گلزار شهدا شهر گالیکش پس از طی 22 کیلومتر به روستای توریستی - تاریخی فارسیان فرنگ می رسید.با گذر از جاده اصلی روستای فارسیان ضمن مشاهده چشم انداز خانه های قدیمی  با سقفهای سفالی و شیروانی، همچنین درختان متعدد آلو، گردو و امروت(گلابی های کوچک محلی ) و نمایی از روستا، حال و هوای خاصی به انسان می بخشد که بسیار خاطره انگیز است به دو راهی روستای سیجان می رسیم.پس از طی 4 کیلومتر در مسیر جاده شوسه و جنگلی از دل جنگل به منطقه ییلاقی پاکندس می رسیم.اين ييلاق كوهستاني زيبا در فاصله 10 كيلومتري شمال روستای محروم سیجان قرار دارد.وجه تسميه پاکندس: بنظر می رسد بدلیل وجود میوه کندس که فراوان در این منطقه یافت می شود باشد که آنرا پاکندس می نامند.یکی از ویژگیهای این منطقه آب و هوای بسیار عالی و مطبوع، وجود چشمه های خنک، مراتع سرسبز ضمن وجود گل ها و گیاهان دارویی است که بر جذب گردشگران منطقه افزوده است.منطقه پاکندس با هزار هکتار وسعت از چشمه مارسا تا کوه چماز با مرتع و جنگلی با درختان تنومند پهن برگ و درختان میوه جنگلی از قبیل ولیک، آلوچه (الوچک)، کندس، کله به، تلخه سی و گل پر می باشد.دهها آبشار فصلی بهاری در دره ای از چشمه قرقا تا دیو چشمه، لته وسیع نوروز علی، پرندگان متعدد و دهها نقاط دیدنی دیگر و بخصوص آب و هوای سرد و خنک آن باعث شده است که در تمامی فصول بهار و تابستان و پاییز طبیعت دوستان زیادی را به این منطقه بکشاند

آبشار کرنگ کفتر

آبشار کرنگ کفتر دراستان گلستان واقع است. این آبشار در جنوب روستای کرنگ کفتر و در فاصله 2 کیلومتری از آن واقع شده است. آبشار از روی دیواره ای عمودی با سنگهای طبقه طبقه موازی فرو می ریزد. سرچشمه ایت آبشار چشمه ای در بالا دست است که به چشمه دیوانه شهرت دارد. آب این چشمه بصورت متوالی و به تناوب قطع و بعد از مدتی دوباره جریان می یابد . سالیان دراز اهالی بومی منطقه ، این چشمه را به نام چشمه دیوانه می خواندند و در پیدایش آن نیروهای نامریی را دخیل می دانستند. همچنین به اعتقاد اهالی شرب آب این چشمه سبب جنون آدمی میشود. اما جالب است که بدانید علیرغم اعتقادات اهالی بومی منطقه و وجود خرافات درباره این چشمه در نزد اهالی که حتی این باورها در وجه تسمیه و نامگذاری چشمه مذکور موثر بوده ، وجود چشمه ای به این شکل و دارای جریان تناوبی از نظر زمین شناسی یک دلیل علمی و عقلایی دارد . چشمه های ثقلی چشمه دیوانه نیز جزء این نوع چشمه هاست آنهایی هستند که آبشان با فشاری بجز فشار هیدرواستاتیک به خارج رانده میشود منبع تامین فشار در این نوع چشمه ها معمولا فرایندهای درونی زمین است همانگونه که می دانیم لایه های زیرین زمین مملو است از گازهایی نظیر اکسیژن ، هیدروژن ، ازت ، متان و غیره . این گازها که در لایه های زیزین زمین و پاینتر از سفره آبهای زیر زمینی قرار دارند در هنگام فعالیت ، بر لایه های فوقانی خود فشار وارد نموده و سبب می شوند که آب موجود در لایه های زیرین سطح زمین با فشار از درون بریدگیها ، گسل ها و کانالهایی که با سطح زمین ارتباط دارند از آن خارج گردیده و در زمان عدم فعالیت این گازها آب چنین چشمه هایی نیز قطع میگردد .ذکر این نکته نیز جالب است که در کنار روستای کرنگ کفتر رشته کوه پهناوری وجود دارد که در حاشیه جنوبی این رشته کوه و با فاصله ای در حدود دهها کیلومتر روستایی بنام فارسیان قرار گرفته که این روستا نیز چشمه ای مشابه چشمه دیوانه دارد که آب آن چشمه نیز به تناوب قطع و وصل میگردد . جالبتر آنکه آب این دو چشمه دارای نوعی ارتباط با هم هستند ، بدین شکل که در هنگامی که آب یکی از این چشمه ها جریان دارد آب چشمه دیگر قطع میگردد . که عامل آن تاثیر همان گازهای زیر زمینی بر لایه ها و گسلهای متفاوت زیر زمینی که در حاشیه هم واقع گردیده اند می باشد .کرنگ کفتر روستایی از توابع بخش گالیکش شهرستان مینودشت استان گلستان ایران می باشد . این روستا در دهستان قراولان و در فاصله 3 کیلومتری مرکز این دهستان یعنی روستای آق قمیش قرار دارد. این روستا در مسیر جاده گرگان به بجنورد و در 17 کیلومتری شرق گالیکش و در سه کیلومتری جاده اصلی گلستان – مشهد واقع شده است .

آدرس بر روی نقشه

نظرات

نظر بدهید