کاخ نیاوران
کاخ نیاوران در شمال شرق تهران (شمیرانات) قرار دارد. شکل گیری کاخ نیاوران به نخستین سالهای سلسله قاجار بازمی گردد. مجموعه کاخ نیاوران که پس از انقلاب اسلامی به مجموعه ای موزه ای تبدیل شده است تا سال 1378 با مجموعه سعدآباد بطور مشترک اداره می گردید
عکس های بیشتر
کاخ نیاوران
کاخ نیاوران در شمال شرق تهران (شمیرانات) قرار دارد. شکل گیری کاخ نیاوران به نخستین سالهای سلسله قاجار بازمی گردد. مجموعه کاخ نیاوران که پس از انقلاب اسلامی به مجموعه ای موزه ای تبدیل شده است تا سال 1378 با مجموعه سعدآباد بطور مشترک اداره می گردید و از آغاز سال 1379 رسماًٌ مستقل شد.اکنون با در بر گرفتن 5 موزه (کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی) و فضاهای فرهنگی دیگر همانند تالار آبی، سینمای اختصاصی و گالری جهان نما و همچنین باغ نیاوران که از باغهای سه گانه ییلاقی و بزرگ شمال قدیم بوده است جاذبه هایی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت را به تماشا گذاشته است.در تارنمای مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ نیاوران می توان به اطلاعاتی مفید درباره تاریخچه، موزه ها، مجموعه آثار، مرمت، خدمات فرهنگی آموزشی، امکانات برای کودکان،مرکز اسناد،تازه ها،کیفیت ارتباط با مجموعه کاخ نیاوران و تارنمای برخی دیگر از موزه ها را یافت.
کاخ نیاوران (Niavaran Palace) یکی از مجموعههای کاخهای تاریخی و معماری مهم در تهران، ایران است. این کاخ در محلهای به نام نیاوران واقع شده و به عنوان یکی از مقاصد گردشگری و فرهنگی معروف در تهران و ایران شناخته میشود. در زیر به تاریخچه، معماری و امکانات کاخ نیاوران اشاره میشود:
- کاخ نیاوران در دوره قاجار ساخته شده و به عنوان خانه تابستانی برای میرزا حسین خان نواحی، فرمانده ارتش قاجاریه و وزیر جنگ نخستین محمدعلی شاه قاجار، شاهنشاه دوازدهم ایران، ساخته شد.
- در دوره پهلوی اول، این کاخ به عنوان دفتر مقاماتی ارتشی مورد استفاده قرار گرفت. بعداً در دوره پهلوی دوم، به عنوان مقاماتی برای تفریح و دیدارهای رسمی شاهین پهلوی مورد استفاده قرار گرفت.
معماری
- کاخ نیاوران به سبک معماری قاجاری ساخته شده و دارای طراحیها و اشیاء داخلی با زیباییهای زیادی است.
- ساختمانهای کاخ با استفاده از چوب و سنگهای محلی ساخته شدهاند و تزئینات آنها شامل مجسمهها، کاشیها و نقاشیهای دیواری با تأثیرات سنتی ایرانی میشوند.
- از جمله امکانات جذاب کاخ نیاوران میتوان به حیاط داخلی زیبا، باغهای سرسبز و چشماندازهای طبیعی زیبا اشاره کرد.
امکانات و موارد جذاب:
- **موزهها**: کاخ نیاوران دارای موزههای مختلفی است که مجموعههای ارزشمندی از اشیاء تاریخی، هنری و فرهنگی ایران را به نمایش میگذارند.
- **سالن تئاتر**: در داخل کاخ یک سالن تئاتر و نمایشگاه واقع شده که برنامههای فرهنگی و هنری مختلفی را پذیرایی میکند.
- **کتابخانه و محل استراحت**: در محیطی آرام و زیبا، یک کتابخانه بزرگ و فضایی برای استراحت و خواندن کتب فراهم شده است.
- **فروشگاه سوغاتی**: در محوطه کاخ، یک فروشگاه سوغاتی و محصولات هنری محلی وجود دارد که شما میتوانید از آن خرید کنید.
کاخ نیاوران به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری و فرهنگی در تهران شناخته میشود و بازدید از آن به علاقمندان به تاریخ و هنر ایرانی توصیه میشود. این مکان معمولاً در ساعات معینی باز است و بهتر است قبل از بازدید به تاریخنگاری مربوطه مراجعه کنید تا اطلاعات بهروز را بدست آورید.
تاریخچه کاخ نیاوران:
کاخ نیاوران از زیبایی و جذابیت طبیعی و تاریخی فراوانی برخوردار می باشد. بناهای مجموعه کاخ نیاوران متعلق به دوره های قاجار و پهلوی می باشد. ابتدا شاهان قاجار کاخ نیاوران را مکان خوش آب و هوا جهت اقامت ییلاقی خویش برگزیدند. فتحعلی شاه قاجار برای تفریحات تابستانی خود دستور می دهد تا در منطقه ای خوش آب و هوا خارج از شهر تهران که وسعتی بسیار کمتر از امروز داشت باغی مصفا بسازند.درکنار روستایی که «گُرده وی» یا «گُرده به» خوانده می شد و در نیاوران امروز قرار داشت به جای نیزاری که در همسایگی روستا واقع بود باغ را ساختند. باغ ییلاقی فتحعلیشاه که در جای نیزار ایجاد شد را «نی آوران» نامیدند که بعدا به نام «نیاوران» مشهور شد. محمد شاه نیز در همین باغ بنای کوچک و ساده ای بنا کرد و به دنبال او ناصرالدین شاه « کاخ صاحبقرانیه» را در باغ نیاوران ساخت. آخرین بنایی که در دوران قاجار در باغ نیاوران ساخته شد مشهور به کوشک احمدشاهی است. در زمان حکومت پهلوی دوم، برخی از بناهای کوچک باغ نیاوران تخریب شد و کاخ نیاوران با سبکی مدرن جهت سکونت وی و خانواده اش ساخته شد.اکنون محوطه کاخ شامل کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی و گلخانه ها و مدرسه اختصاصی پهلوی می باشد. در سال 1357 مجموعه کاخ نیاوران توسط نیروهای انقلابی تسخیر شد و در سال 1360 به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شد. در سال 1365 کاخ موزه نیاوران برای اولین بار گشایش یافت.در سال 1368 مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در محل مدرسه اختصاصی راه اندازی شد و یکسال بعد فضاهای جانبی آن به خوابگاه پسران اختصاص یافت. در سالهای بعد موزه جهان نما (1376)، کاخ صاحبقرانیه (1377) و کوشک احمدشاهی (1379) نیز در معرض بازدید عموم قرار گرفت.
کاخ نیاوران (Niavaran Palace) یکی از مجموعههای کاخهای تاریخی مهم در تهران، ایران است و دارای یک تاریخچه بسیار جالب و معنوی است. در زیر به تاریخچه کاخ نیاوران اشاره میشود:
1. **دوره قاجار**: ساخت کاخ نیاوران به دوره قاجار (1785-1925) بازمیگردد. این کاخ به دستور و در دوره میرزا حسین خان نواحی، فرمانده ارتش قاجاریه و وزیر جنگ نخستین محمدعلی شاه قاجار، ساخته شد. او این کاخ را به عنوان خانه تابستانی خود انتخاب کرد.
2. **دوره پهلوی اول**: در دوره پهلوی اول، کاخ نیاوران به عنوان دفتر مقاماتی ارتشی مورد استفاده قرار گرفت. بعدها در دوره پهلوی دوم، این کاخ به عنوان محل تفریح و دیدارهای رسمی شاهین محمدرضا شاه پهلوی و همسرش شیرین جعفری مورد استفاده قرار گرفت.
3. **تبدیل به موزه**: پس از انقلاب اسلامی ایران در دهه 1970، کاخ نیاوران به موزه تبدیل شد. این موزه مجموعههای گرانبها از اشیاء تاریخی، هنری و فرهنگی ایران را به نمایش میگذارد. این مجموعهها شامل نقاشیها، مینیاتورها، جواهرات، سفالها، اسلحهها، و موارد دیگر میشوند.
4. **تئاتر و نمایشگاه**: در داخل کاخ نیاوران، یک سالن تئاتر و نمایشگاه وجود دارد که برنامههای فرهنگی و هنری مختلفی را برگزار میکند.
5. **تاریخچههای مشهور**: کاخ نیاوران مکان برگزاری تاریخچههای مشهوری همچون امضای پیمان نفت با شرکتهای نفتی بینالمللی در دوره پهلوی و جلسات مهم دولتی و رسمی دیگر بوده است.
کاخ نیاوران به عنوان یکی از نمادهای تاریخی و فرهنگی مهم ایران شناخته میشود و مکانی برای بازدیدکنندگان علاقمند به تاریخ، هنر، و فرهنگ ایرانی است. این کاخ و موزههای آن به عنوان جزء تجربه فرهنگی و گردشگری در تهران مورد توصیه قرار میگیرند.
گردشگری:
کاخ نیاوران یک مقصد فرهنگی و تاریخی در تهران، ایران است و به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری معتبر در این شهر شناخته میشود. این مکان فرصتی فوقالعاده برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و هنر ایرانی ارائه میدهد. در زیر به برخی از فعالیتها و امکانات موجود برای گردشگری در کاخ نیاوران اشاره میشود:
1. **بازدید از موزهها**: کاخ نیاوران دارای مجموعههای گرانبهایی از اشیاء تاریخی، هنری و فرهنگی ایران است. بازدید از موزههای کاخ نیاوران به شما فرصت میدهد تا نقاشیهای ارزشمند، مینیاتورها، جواهرات، سفالها و سایر اشیاء تاریخی را مشاهده کنید.
2. **تاریخچه توریستی**: در کاخ نیاوران، شما میتوانید تاریخچههای مشهوری از دورههای مختلف تاریخ ایران را بیاموزید. اینجا شما با وقایع تاریخی مانند امضای پیمان نفتی و جلسات دولتی مهم آشنا میشوید.
3. **تماشاگری از نمایشگاهها و سالن تئاتر**: در داخل کاخ نیاوران یک سالن تئاتر و نمایشگاه وجود دارد که برنامههای فرهنگی و هنری مختلفی را برگزار میکند. شما میتوانید نمایشها، کنسرتها، نمایشگاهها و مراسم فرهنگی را در این مکان تماشا کنید.
4. **تجربه فضای فرهنگی**: بازدید از کاخ نیاوران به شما فرصتی میدهد تا از فضایی فرهنگی و تاریخی بالاقوه لذت ببرید. این مکان زیبا با تزئینات داخلی و خارجی زیبا به شما اجازه میدهد تا از فرهنگ و هنر ایران بیشتر بدانید.
5. **فروشگاه سوغاتی**: در محوطه کاخ نیاوران یک فروشگاه سوغاتی و محصولات هنری محلی وجود دارد. اینجا شما میتوانید اشیاء یادگاری و هدایا تاریخی خرید کنید.
6. **پیکنیک در باغها**: کاخ نیاوران دارای باغهای زیبا و حیاطهای دلپذیری است که مکانهای مناسبی برای پیکنیک و استراحت فراهم میکنند. اینجا شما میتوانید زیر آفتاب تابستانی تهران لذت ببرید.
7. **تاریخ و سفرهای آموزشی**: کاخ نیاوران برای تاریخ ایران و فرهنگ آن بسیار آموزشی است. برخی از مدارس و گروههای توریستی تاریخی تراکتورها و سفرهای آموزشی به این مکان میآیند.
کاخ نیاوران مکانی مناسب برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران است و تجربهای فرهنگی و هنری غنی ارائه میدهد. از بازدید از این مکان برای گردشگران و علاقهمندان به تاریخ و هنر ایرانی توصیه میشود. لازم به ذکر است که قبل از بازدید بهتر است اطلاعات مربوطه را در مورد ساعات کاری و برنامههای مخصوصی کاخ نیاوران چک کنید.
سبک معماری کاخ نیاوران:
بنای کاخ نیاوران با ۹۰۰۰مترمربع زيربنا در سال۱۳۳۷ آغاز شده و بعد از وقفه اي مجدداً در سال۱۳۴۲ ادامه يافته است. مجموعه كاخ نیاوران از سال۱۳۴۷ به عنوان محل سكونت محمدرضا پهلوی و خانواده (غير از ايام تابستان) مورد بهره برداری قرار گرفته است. كاخ نیاوران دارای دو طبقه اصلی و نيم طبقه ای در وسط با سبكی مدرن است.
طبقه اول کاخ نیاوران:
در سرسرای اصلی طبقه اول کاخ نیاوران مجموعه ای از قالي های دستبافت ايرانی ديده مي شود كه ازمهم ترين آنها می توان به فرش مصور چهره پادشاهان و مشاهير ايران از دوره هخامنشی تا قاجار، بافت كرمان اشاره كرد. بخشهای ديگر طبقه اول کاخ نیاوران عبارتند از: سينمای اختصاصی، سالن پذيرايی (با سفالهای به دست آمده از حفاريهای مارليك و املش)، اتاق غذاخوری و...مجموعه ای از ظروف چينی سده نوزده فرانسه با نقش ناپلئون و خانواده سلطنتی نيز در يكی از راهروهای اين طبقه نگهداری می شود. بخش فروش محصولات فرهنگی نيز در سمت چپ ورودی طبقه اول کاخ نیاوران قراردارد.
نيم طبقه دوم کاخ نیاوران:
آثار ارزشمندی از جمله مجسمه بودا (حجاری متعلق به قرن سوم ميلادی)، صفحه هايی از زندگی بودا (كنده كاری روی سنگ، متعلق به سده سوم ميلادی) و آثار عاج هندی، ديده می شود. در بخش ديگری از نيم طبقه دوم کاخ نیاوران مجموعه لباس های نظامی و شخصی و نشان های محمدرضا پهلوی نگهداری مي شود. نقاشی صحنه ای از دربار كريمخان زند متعلق به ۱۱۹۲ هـ.ق در پله های طبقه دوم جلب توجه می كند. اتاق كار فرح ديبا نيز درنيم طبقه دوم مجموعه کاخ نیاوران واقع شده است.
طبقه دوم کاخ اختصاصی نیاوران:
اتاق نشيمن (با ميز تحريری به سبك لويي شانزدهم، متعلق به سده ۱۸فرانسه)، اتاق استراحت نيمروزی (با تابلو فرش هايي از چهره تاج الملوك و رضاخان)، اتاق خواب شاه و فرح، اتاق آرايش فرح، اتاق لباس های فرح (با لباس های سوزن دوزی بلوچستان)، اتاق مطالعه و اتاق «استراحت و نشيمن» فرحناز (با سرويس بهداشتی مجزا)، اتاق نديمه، اتاق نشيمن و استراحت عليرضا (با سرويس بهداشتی مجزا) و اتاق مطالعه او (با مجموعه ای از نشان های ناوگان های نيروی دريايی).سقف كاخ نیاوران از جنس آلومينيوم و متحرك است و علاوه بر آثار قديمی، آثاری از هنرمندان معاصر ايران و جهان درآن نگهداری می شود. فضاهای کاخ نیاوران با نقاشی ها و فرش هایی گرانبها و هدایای متعددی از کشورهای مختلف پوشیده شده اند.
عمارت کوشک احمدشاهی:
عمارت کوشک احمدشاهی، اواخر دوره قاجار جهت خوابگاه ییلاقی احمدشاه در میان باغ نیاوران با مساحتی بالغ بر 800 متر در دو طبقه با سقف شیروانی بنا گردید. از ویژگی های عمده بنای کوشک احمدشاهی تزئینات و نمای آجری به کار رفته در سرتاسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی با طرح های متنوع به رنگ نخودی است. ورودی بنا در ضلع جنوبی قرار دارد که به وسیله چندین پله از کنار حوض بیضی شکل پوشیده از کاشی، به کوشک منتهی می شود.
کاخ صاحبقرانیه :
ناصرالدین در سال 1267 ﻫ.ق دستور داد ساخت کاخ نیاوران را در دو طبقه شامل شاه نشین، کرسی خانه، حمام و 50-40 دستگاه خانه هر کدام شامل 4 اتاق و یک ایوان برای زنانش بسازند. او در سی و یکمین سال حکومتش خود را صاحب قران نامید و این کاخ را «کاخ صاحبقرانیه» نام نهاد.پس از او، مظفرالدین شاه تغییراتی در ساختمان ایجاد و قسمتی از حرمسرا را خراب کرد. فرمان مشروطیت نیز در حیاط کاخ صاحبقرانیه، توسط او امضا گردید. در دوران پهلوی اول کاخ صاحبقرانیه برای برگزاری مراسم ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه بازسازی می شود، اما به علت سرمای شدید آن سال مراسم در مکان دیگری برگزار می گردد.
موزه جهان نما:
در سال 1355 شمسی، فضایی در ضلع غربی کاخ صاحبقرانیه جهت نگهداری آثار و اشیاء هنری اهدایی به فرح دیبا و یا خریداری شده توسط وی با چهار سالن در طبقه همکف و یک سالن در زیرزمین در نظر گرفته شد. بر سقف تالار میانی موزه جهان نما، نقاشی روی چوب با نقوش گل و مرغ شیراز به چشم می خورد. موزه جهان نما در بهمن ماه سال 1376 گشایش یافت.
اطلاعاتی درباره مرکز اسناد کاخ نیاوران:
اسناد به جای مانده در میان اموال و آثار مجموعه کاخ نیاوران، به دلیل نزدیکی و روایت بخش هایی از رویدادهای بیرونی و درونی دربار شاهنشاهی که مرتبط با تاریخ معاصر ایران بوده است، ارزش خاصی دارند که باید مورد توجه قرار گیرند. از همین رو در برنامه توسعه مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ نیاوران بخشی از ساختمان کاخ اختصاصی نیاوران که پیش از انقلاب محل استقرار مستخدمین بوده و بعد از انقلاب به انبار تعدادی از اموال موزه ای تبدیل شده بود، مرمت و به منظور ایجاد مرکز اسناد کاخ نیاوران احیا و آماده گردید. این مرکز در تاریخ دوم خرداد ماه 1383 همزمان با هفته بزرگداشت میراث فرهنگی افتتاح گردید.