موزه رشت

موزه رشت

• 1395/12/01
• مدیرسایت
• رشت
• 0 نظر

ساختمان موزه رشت بنايي است با قدمتي 70 ساله كه در زيرزميني به وسعت 700 متر مربع و با زيربناي 560 متر مربع در خيابان طالقاني ( بيستون ) اين شهر واقع شده است

عکس های بیشتر

ساختمان موزه رشت بنايي است با قدمتي 70 ساله كه در زيرزميني به وسعت 700 متر مربع و با زيربناي 560 متر مربع در خيابان طالقاني ( بيستون ) اين شهر واقع شده است.اين بنا در گذشته به « ميرزا حسين خان كسمايي » يكي از ياران ميرزا كوچك خان جنگلي تعلق داشت و در سال 1349 هجري شمسي ، وزارت فرهنگ و هنر وقت آن را خريداري نمود. پس از تعميرات لازم ، براي نخستين بار توسط كارشناسان مركز مردم شناسي ايران به موزه تبديل شد و بعد از پيروزي انقلاب اسلامي تا سال 1367 با نام موزه ي شهر زير نظر اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي گيلان اداره مي شد.با تشكيل سازمان ميراث فرهنگي كشور، اين ساختمان در اختيار مديريت برنامه ريزي موزه ها و نمايشگاه ها قرار گرفت و پس از مرمت اساسي در تاريخ دهم مهرماه 1367 بازگشايي شد. اين موزه از دو بخش مردم شناسي و باستان شناسي تشكيل شده است. 

بخش مردم شناسي

غرفه هاي مربوط به اين بخش در طبقه ي اول موزه قرار دارد. پس از ورود به موزه ، در سمت راست غرفه اي وجود دارد كه در آن مجسمه هاي مومي يك مرد چوپانِ تالش ، ايستاده با پيراهن و جليقه و شلوار و گيوه ، با چماقي در دست ديده مي شود. پيرمردي چانچو به دست ( چانچو چوبي است كه بر روي دوش نهاده مي شود) كه براي فروش مرغ و تخم مرغ به شهر آمده نيز در كنار او ديده مي شود. در غرفه دوم سالن شرقي ، سه زن روستايي با لباس هاي محلي گيلاني قرار دارند. يكي از زنان در حال بافتن حصير در پشت دستگاه حصيربافي است.زني ديگر در حال بافتن چادر شب ديده مي شود. زن سوم بر خلاف اين دو زن حالت ايستاده دارد و در اطراف او بافته هاي دستي مانند گليم و شال به چشم مي خورد.بعد از دو غرفه ي ياد شده كه به موادي از زندگي روزمره مردمان محلي و مشاغل آنها مي پردازد، در غرفه اي ديگر به انواع وسايل تدخين ( دخانيات ) برمي خوريم كه در آن وسايلي نظير انواع قليان هاي برنجي سفالي ، مسي، ورشويي و شيشه اي و انواع كيسه توتون و تنباكو ، چوب سيگار ، وافور، چپق ، جعبه توتون و جاسيگاري در معرض تماشاي بينندگان گذاشته شده است.در كنار ويترين قبلي ، ويتريني ديواري مربوط به وسايل پيرايش و پزشكي تعبيه شده است. در اين ويترين وسايلي مانند سرمه ، سرخاب ، آينه ، شانه هاي مختلف چوبي ، سرمه دان، سوزن دان، تيغه فلزي ، سنگ و ماشين اصلاح سلماني و همچنين بادكش مخصوص حجامت از شاخ گاو، انبر دندان كشي ، ني و چاقو ختنه كردن ، پيمانه قاشقي و قمقمه برنجي دردار وجود دارد.در غرفه ديگر اين سالن با نوع و چگونگي ابريشم كشي و چله كشي آن آشنا مي شويم. روبه روي اين غرفه ويترين هايي وجود دارد كه در آن وسايل مورد نياز حمام مانند لگنچه ، تاس ، سنگ پا، پارچ و ليوان مسي ، قاب آيينه ، جاي سرخاب و سفيداب در معرض نمايش قرار دارند. ويتريني ديگر به نمايش انواع قاشق هاي چوبي محلي و قاشق هاي فلزي اختصاص يافته است.يكي ديگر از غرفه ها مربوط به كارگاه سراجي (زين سازي ) است كه يكي از مشاغل پررونق مردم تالش و سياهكل در گذشته بوده است. در اين غرفه ابزار مختص اين شغل و ساخته هايي مانند تزيينات مربوط به اسب و قاطر چون مگس پران ، دهن بند و ران بند كه از چرم ساخته مي شد، به نمايش گذارده اند.پنج ويترين بعدي به نمايش ابزار و وسايل روشنايي و ظروف گوناگون مانند پي سوزها ، چراغ هاي لامپا ، روغن دان فلزي ، چراغ موشي فتيله دار ، جاي شمع ، چراغ بادي ، چاي دان ورشو، قوري برنجي اختصاص يافته است.در انتهاي اين سالن كه به قسمت ديگري منتهي مي گردد ، غرفه سفال گري و كارگاه مربوط به آن وجود دارد.در راهروي باريك جنب سالن شرقي انواع گليم هاي محلي به صورت خورجين و كيف و چند گليم ديگر با انواع نقوش هندسي ، در ابعاد مختلف به چشم مي خورد. در همين راهرو غرفه اي ديگر معروف به غرفه زندگي ايوان وجود دارد. اين غرفه يك خانه روستايي با سقف گالي پوش را نشان مي دهد كه در آن يك زن در حال خواباندن بچه اي در گهواره و ديگري در حال نخ ريسي با چرخ ريسندگي ( چَر ) است. وسايل تكميل كننده اين غرفه ها وسايل مورد نياز يك زندگي ساده و روستايي مانند گمج ، قندشكن، استكان، خاك انداز ، ظرف شيرخوري ، آويزي از اسپند و ... است.در قسمت ديگري از اين طبقه به فرش هايي تاريخي بر مي خوريم كه با طرح هاي زيبا و تاريخي ، گل و بوته و اسليمي با حاشيه و لَچَك و ترنج نقش گشته اند. پنج تخته فرش اهدايي شهرداري رشت ، مربوط به سال هاي 1306 و 1305 ش كه در چهارچوب هاي بزرگ جاي گرفته اند، از اين جمله اند.قراردادها و وقف نامه هاي مربوط به دوره قاجاريه نيز در اين سالن به ديوارها نصب شده و يا درون ويترين هاي ديواري جاسازي شده اند. ماكت ماسوله در مقياس 300/ 1 در قسمتي از اين فضا به نمايش گذارده شده است. اين ماكت وضعيت طبيعي ، نوع معماري و ديگر خصوصيات ماسوله را به صورت جالب نشان داده است.از ديگر آثار ويژه اين موزه مجسمه اي چوبي است كه در مراسمي در سال 1368 از طرف « ساموراماشل» رئيس جمهور وقت كشور موزامبيك به رسم يادبود به حضرت آيت الله خامنه اي رياست جمهور وقت ايران كه به آن كشور عزيمت نموده بودند، اهدا شده بود. اين مجسمه از جنس فوفل ( نوعي چوب كمياب و مطبوع ) و نشانگر اندام گره خورده مردان و زنان است كه براي رسيدن به آزادي به يكديگر پيوند خورده اند. اين مجسمه از كـُنده يك پارچه ساخته شده و داراي رنگ قهوه اي است. ارتفاع مجسمه 143 سانتيمتر و نقوش كنده شده بر روي آن برجسته است. 

بخش باستان شناسي

بخش باستان شناسي موزه رشت در زيرزمين يا سرداب ساختمان قرارداد و مُعّرف عظمت و شكوه باستاني اين خطّه و فرهنگ مردمان آن است. بخش باستان شناسي داراي 28 ويترين شيشه اي دو طبقه ، و 11 ويترين ديواري است. قديمي ترين اشياي اين بخش ها پيكان هاي سنگي متعلق به منطقه پيركوه است كه از حفاري هاي غير مجاز كشف شده و تاريخ آن 3 هزار سال پيش از ميلاد مسيح تخمين زده مي شود.برخي از آثار پيش از اسلام موزه ي رشت حاصل اكتشافات باستان شناسي استان و برخي ديگر به ساير نقاط كشور تعلق دارد و به منظور شناخت و تبادل فرهنگي در اين بخش قرار گرفته اند. اشياي سفالي اين بخش بيشتر به صورت ظروف و گاه به صورت حيواناتي نظير گاو و قوچ ( ريتون) و پرنده است. اشياي زينتي مانند سنجاق ها، دستبندها ، انگشتر، گوشواره و گردن بند و اشياي رزمي مفرغي مانند خنجر ، كارد، شمشير، پيكان است. ظروف مفرغي چون پياله ، ملاقه و جام نيز در اين بخش به نمايش گذاشته شده است.سنگ قبرهاي مربوط به دوران اسلامي به دست آمده از « بيورزن» عمارلو ، باغچه سراي آستارا ، بقعه باباولي ديلمان با خطوط نسخ و از جنس مرمر سفيد از اشياي ديگر اين بخش است. سكه هاي دوران تاريخي و اسلامي ، خمره هاي نگه داري مايعات و اغذيه ، كلاهخود جنگي و .... ديگر ويترين هاي اين بخش را زينت داده اند.علاوه بر اين آثار، مخزن اين گنجينه ، محل نگهداري برخي آثار نفيس نظير سكه و زيورآلات است كه گاه به معرض نمايش عموم گذارده مي شود.در طبقه بالا و در قسمت زير شيرواني ، انباري قرار دارد كه محل نگهداري اشياي مطالعاتي است و آثاري كه از كاوش هاي علمي به دست مي آيد و يا از حفاران و قاچاقچيان به صورت غير مجاز كشف شده ، ابتدا جهت مطالعه و مرمت در اين بخش حفظ مي گردد. كارگاه مرمت اشياي موزه نيز در اتاقي ديگر در اين طبقه فعال است.