معرفی جزیره تنب بزرگ
جزیره تُنب بزرگ (تمب بزرگ) یکی از جزیره‌های ایران در خلیج فارس است.
عکس های بیشتر
جزیره تُنب بزرگ (تمب بزرگ) یکی از جزیره‌های ایران در خلیج فارس است.
موقعیت جغرافیایی
این جزیره با وسعت حدود یازده کیلومترمربع در جنوب جزیره قشم واقع‌شده که از جنوب به جزیره ابوموسی از شرق به عمان و از غرب به تنب کوچک ختم می‌شود. فاصله این جزیره تا قشم سی‌ویک تا تنب کوچک دوازده تا ابوموسی پنجاه و تا جزیره الحمرائ در رأس الخیمه هشتادودو کیلومتر است. این جزیره در فاصله ۲۲٫۵ کیلومتری (۱۴ مایلی) از جنوب‌غربی جزیره قشم، در فاصله ۱۵۶ کیلومتری (۹۷ مایلی) از شهر بندرعباس، مرکز استان هرمزگان و در فاصله ۴۳٫۵ کیلومتری (۲۷ مایلی) از شمال‌شرق جزیره ابوموسی واقع شده‌است. طول و عرض آن ۹/۳ در ۷۵/۳ کیلومتر و مساحت آن ۳/۱۰ کیلومتر مربع می‌باشد و مرتفع‌ترین نقطه جزیره تنب بزرگ ۵۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
این جزیره میانَ ۳۴°۵۵ وَ ۲۸°۵۵ طول غربی وَ ۳۰°۲۶ وَ ۳۴°۲۶ عرض شمالی، و در ۳۱ کیلومتری جنوب جزیره قشم واقع است و این کوتاهترین فاصله جزیره تنب با خاک اصلی ایران است. فاصله این جزیره از بندر لنگه کمتر از ۵۰ کیلومتر و از جزیره ابوموسی حدود ۵۳ کیلومتر است.
تنب بزرگ در پانزده کیلومتری شمال خط مُنَصِّف خلیج فارس (خط میانی محاسبه شده نسبت به دو کرانه ایرانی و عربی در شمال و جنوب) قرار دارد و فاصله‌اش با نزدیک‌ترین کرانه‌های امارات متحده عربی (جزیره حمرا/ جزیره الحمراء از امیرنشین رأس الخیمه) ۶۹ کیلومتر است. این جزیره تقریباً گِرد و قطر آن در حدود چهار کیلومتر است. خاک جزیره شنی و خشک است. این جزیره تپه‌هایی دارد که بلندترین آن‌ها (ارتفاع: ۵۳ متر) در بخش شمالی واقع است. بخش جنوبی هموار، و مناسب‌ترین لنگرگاه جزیره است. در این بخش گیاهان صحرایی می‌روید که به مصرف چرای دام‌های محلی می‌رسد. (کتاب جزیره تاریخی تنب بزرگ-انتشارات تعالی اندیشه - تهران)
نام
تنب و تمب در منابع ایرانی و خارجی بکار رفته و درست‌تر آن تمب واژهٔ فارسی سره‌ای است که در گویش‌های محلی نیمروز ایران شامل لهجه‌های لارستانی، بندری، تنگستانی و دشتستانی به معنای تپه و تَل به کار می‌رود. از آنجا که دریانوردان محلی در هنگام نزدیک شدن به این جزایر آن‌ها را به شکل تپه‌ای در میان آب می‌دیدند، هر دو جزیره را تمب نامیدند. هنوز هم مردم ساحل‌نشین بندرعباس و بندر لنگه جزیرهٔ بزرگ‌تر را در گویش محلی تمب گپ، به معنای تمب بزرگ و جزیرهٔ کوچک‌تر را تمبو به معنای تمب کوچک می‌نامند. املای صحیح و فارسی آن نیز تمب است و در کهن‌ترین نوشته اروپایی نیز این نام به صورت تمون و تمبو یادشده‌است. در نامه‌نگاری‌های اداری دوره پایانی قاجار نیز این جزایر به نام «تامب» و تمب یادشده‌است. برای وجود مارهای سمی خطرناک در تنب بزرگ این جزیره تنب مار نیز خوانده شده‌است. کهن‌ترین متن تاریخی که در آن نام «تمب» آمده، کتاب «الفوائد فی اصول علم البحر و القواعد» اثر ابن ماجد، دریانورد مشهور سده‌های ۹–۱۰ق است.