عمارت های سنندج
عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد «شبلی» شهر سنندج قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز.حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر دو بخش اصلی، یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسرو آباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است
عکس های بیشتر
سنندج، مرکز استان کردستان، یکی از شهرهای تاریخی ایران است که دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی است. یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج، عمارت‌های تاریخی این شهر است.عمارت‌های سنندج در دوره‌های مختلف تاریخی، از جمله دوره صفویه، دوره قاجاریه، و دوره پهلوی ساخته شده‌اند. این عمارت‌ها، دارای معماری و تزئینات زیبایی هستند و نشان دهنده تاریخ و فرهنگ غنی این شهر هستند.
برخی از مهم‌ترین عمارت‌های سنندج عبارتند از:
- عمارت خسروآباد: این عمارت، یکی از مهم‌ترین عمارت‌های سنندج است که در دوره قاجاریه ساخته شده است. این عمارت، دارای معماری و تزئینات زیبایی است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم استان کردستان شناخته میشود.
- عمارت آصف وزیری: این عمارت، یکی دیگر از مهم‌ترین عمارت‌های سنندج است که در دوره قاجاریه ساخته شده است. این عمارت، به عنوان موزه مردم شناسی سنندج مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- عمارت مشیر دیوان: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان موزه سنندج مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- عمارت سالار سعید: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج شناخته میشود.
- عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج شناخته میشود.
- عمارت ملک التجار: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج شناخته میشود.
- عمارت سردر فهیم: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج شناخته میشود.
- عمارت وکیل الملک: این عمارت، در دوره قاجاریه ساخته شده است و به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم سنندج شناخته میشود.
عمارت‌های سنندج، بخشی از میراث فرهنگی این شهر هستند که باید از آنها محافظت شود. این عمارت‌ها، نشان دهنده تاریخ و فرهنگ غنی این شهر هستند و می‌توانند به عنوان جاذبه‌های گردشگری مهم برای توسعه گردشگری در این منطقه مورد استفاده قرار گیرند.
عمارت خسرو آباد
عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد «شبلی» شهر سنندج قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز.حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر دو بخش اصلی، یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسرو آباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است این باغ که بوسیله ۴ خیابان روبرو و اطراف عمارت خسرو آباد عملاً به ۴ باغ خسرو اباد تبدیل شده بود و اطراف آن بوسیله ۴ خندق در طرفین باغ و کاخ خسرو آباد با انواع درختان مختلف احاطه شده جلوه خاصی را به این مجموعه داده است. در حال حاضر تنها درختان ۴ باغ و بخش هایی از ۴ خیابان آن باقی مانده است. عمارت خسروآباد کتیبه ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان الله خان و تاریخ ۱۲۲۳ ه. ق بر روی آن حک شده است. عمارت خسروآباد شاخص‌ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می گرفت. از سال ۱۳۷۳ عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز گردید اگر چه در سال ۱۳۷۹ بیشترین مرمت و باز سازی این بنا انجام گردید. عمارت خسرو اباد با شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.عمارت خسروآباد سنندج به عنوان یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی استان کردستان در بلوار «شبلی» سنندج قرار دارد. عمارتی که در نوع خود بی‌نظیر است و روزگاری مرکز حکومت اردلان بویژه خسروخان اردلان به حساب می آمد. عمارت خسرو آباد در باغی به همین نام قرار دارد که به وسیله چهار خیابان عملا به چهارباغ خسروآباد تبدیل شده است. اطراف این باغ چهار خندق به چشم می خورد که با انواع درختان مختلف احاطه شده و جلوه خاصی به مجموعه داده استبنای اصلی عمارت خسروآباد (خسرویه) به حکومت زندیه و دوره خسروخان اول (حکمران کردستان) بازمی گردد. این عمارت با خصوصیات معماری بومی، عمارتی اشرافی را جلوی چشمان شما می آورد که برای دیدن آن حاضرید بارها به بلوار شبلی سنندج سری بزنید و آن را از نزدیک ببینید. البته نظرات گوناگونی در خصوص این مقر حکومتی کردستان وجود دارد به طوری که بعضی صاحب‌نظران قسمت شرقی بنا را که قصر نامیده میشود مربوط به دوران زندیه می‌دانند و توسعه و تکمیل آن را توسط امان‌الله خان اردلان می‌دانند.عمارت خسروآباد کتیبه‌ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان‌الله خان به تاریخ 1223 هجری قمری روی آن حک شده است.مجموعه عمارت و باغ آن علاوه بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستوندار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردش‌‌ها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای فضاهای دیگری چون حمام، اتاق قاپچیان یا قاپوچی یعنی حاجب و دربان و خدمتکاران است.تزئینات معماری این بنا شامل گچبری، آجرکاری، اروسی‌های زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است و آنچه که براساس وضعیت ظاهری و ترکیب بنای خسروآباد قابل تامل است هم به نو بودن بافت و ترکیب مصالح و سبک مشترک قصر، آشپزخانه، حمام و اصطبل به انضمام دیوارهای حفاظ شرقی، غربی و جنوبی است که مربوط به یک دوره بوده است.آب این مجموعه جاری و شرب و از مجموعه قنات‌های تعبیه شده در روی کوه آبیدر تامین میشود و از دیگر بخشهای قابل توجه کاخ خسروآباد وجود حوض و فواره با آب جاری در طبقه سوم قصر است.این عمارت تا همین چند روز پیش، بسته بود تا مرمت آن انجام شود و حالا بعد از 5سال، درهای قصر به روی شما باز شده است و می توانید سری به هزارتوی این خانه اعیانی و بنای دیدنی بزنید. البته کار بازسازی تمام قسمت های بنا تمام نشده و نهایتا تا 6ماه آینده تکمیل خواهند شد.
عمارت امجدالاشرف
amjad ol ashraf يکی از بناهای مشهور دوره قجری می باشد با حياط سنگفرش، استخر، حمام، سالن تاتر که جالبترين بخش ساختمان می باشد. و تزئينات آن بوسيله استادکاران اصفهانی طراحی و اجرا شده است. خصوصه بارز اين بنا، نقاشيها و گچ بريهای بي نظير آن می باشد.این بنا در خیابان صلاح‌الدین ایوبی شهر سنندج واقع گردیده است. این بنا به سفارش میرابوطالب كه از تجار اصفهانی بوده با چیره دستی و مهارت معماران و استادكاران اصفهانی در سال 1217 هجری قمری ساخته شده است. عمارت در اصل شامل تالار تشریفات كه در ایام محرم محل عزاداری سالار شهیدان مورد استفاده قرار گرفته و بناهای مسكونی مجاور بوده است كه بعدها دچار تغییرات و دگرگونیهایی بویژه در قسمت جنوبی شده است.فضاها و اطاقهای سه‌دری و پنج‌دری در دو طبقه، گچبریهای پركار با نقوش اسلیمی و در جوار آن نقاشیهایی متاثر از نقاشی غربی، قاب‌بندیهای سقف حسینیه با نقاشیهای زیبای منحصر در شهر سنندج و پنجره‌ها با شیشه‌های رنگی و سایر عناصر تزئینی بكار رفته در بخشهای مختلف از جمله خصوصیات شاخص و منحصر بفرد بناست و به همین جهت یكی از بااهمیت‌ترین بناهای استان از نظر معماری و بویژه تزئینات وابسته به معماری است. در نمای بنا تزئینات آجركاری خفته و راسته خوبی كار شده است و این ساختمان دارای حیاط با حوض مستطیل شكل و سنگفرش تخته پوش سنندجی است.
عمارت مشير
moshir edifice اين عمارت در خيابان شهدای سنندج واقع شده است. که از ترکيب فضاهای زيادی با سبک ايرانی و طرح معماری تشکيل شده است. اين بنا به تلاش ميرزا يوسف مشير ديوان، پسر يکی از سياستمداران مشهور بنام ميرزا رضا، وزير کرد تحت سلطنت قجر بنا گرديد. ساختمان، دارای هفت حياط می باشد که هر کدام با فواره های مجزا و با طرحهای متفاوت تزئين گرديده اند. دروازه ورودی عمارت بطور خاصی جذاب می باشد.عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله سنندج، در خیابان شهدا قرار دارد از بناهای مشهور دوره قاجاری است و مجموعه ای از فضاهای متعدد است. این ساختمان با شیوه و اسلوب معماری ایران به ویژه محوطهٔ یک ایوانی، در دوره قاجاریه توسط " میرزا یوسف مشیر دیوان" دیوان مشاور و جانشین حاکم منطقه به نام" میرزا رضای وزیر کردستانی" ساخته شد. این عمارت که سالیانی چند محل استانداری کردستان بود، هفت حیاط دارد که هر یک از آنها دارای آب نمایی جداگانه با طرح متفاوت و در عین حال مرتبط با دیگرآب نماها است و شامل بخشهای خصوصی، عمومی، تشریفاتی، خدماتی و بهداشتی است در بخش اصلی ساختمان، ایوان ستون دار، تالار، حیاط و آب نما قرار گرفته و درب و پنجره‌های آن از تلفیق گرده چینی چوب و شیشه رنگی اتاق‌ها را زینت داده است. سردر ورودی بنا با محوطه نیم هشتی و تزیینات آجری، سقف شیروانی، تالار تشریفات و ایوان ستون دار جلوی آن با طرح کلاه فرنگی، گچ بری و مقرنس (آنچه به شکل نردبان و پله پله ساخته شده؛ بنای بلند مدور و ایوان آراسته و مزین با صورت‌ها و نقوش که بر آن با نردبان پایه روند؛ قسمی زینت که در اتاق و ایوانها به شکل‌های گوناگون گچبری کنند؛ کنگره دار)های گچی و اُرُسی هایی با طرحهای اسلیمی، از جمله خصوصیات بارز این بنا است. حجاری روی سنگ ازاره (آن قسمت ا ز دیوار اتاق و یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین بود) و ستون هایی با تزیینات گچ بری طنابی و مقرنس کاری از جمله تزیینات بسیار شاخص عمارت است. محوطه عمارت و طراحی و ساخت تمام بخشهای آن در یک زمان، با رعایت تمامی اصول معماری ایرانی، ویژگی منحصر به فردی به عمارت مشیر دیوان بخشیده است و دروازه ورودی عمارت بطور خاصی جذاب می باشد. ابتکار در صنعت گره چینی چوب وارسی سازی به نحوچشمگیر در فضاهای بازشو و دعوت کننده و حدفاصل فضاهای بسته و نیمه باز و باز توسط استادکاران سنندجی انجام یافته و در مجموع تفکیک سازی براساس شئونات اسلامی است.
عمارت سالارسعيد
salar saeid اين ساختمان يکی از بناهای تاريخی استان کردستان است که تبديل به موزه سنندج شده است. اين عمارت در اواخر دوره ناصر الدين قاجار بنا شده است. روش و سبک ساخت آن تحت تاثير معماری دوره قجر بوده است. زيرزمين اين عمارت دارای حوضی می باشد و دارای سقفی گنبدی شکل است که به طرز زيبايی آزين شده است. اين بنا از سنگ، آجر و چوب با پشت بام شيروانی ساخته شده است. زيباترين و جالبترين قسمت ساختمان، پنجره های ارسی بزرگ هال می باشند که هفت در دارند و به خودی خود يک شاهکار هنری می باشند.عمارت سالار سعید ساختمانی تاریخی و محل موزه سنندج است که در شهر سنندج ایران واقع شده‌است.این موزه در خیابان امام کوچه حبیبی و در بخش برونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام قرار دارد و در آن آثار و اشیاء تاریخی کشف شده از استان و سایر نقاط ایران به نمایش گذاشته شده‌است. اروسی موزه سنندج یکی از نمونه‌های اروسی سازی و کار استادکاران سنندجی میباشد.موزه سنندج در اصل بخش بیرونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام بوده است که حدود ۱۵۰ سال پیش در اواخر حکومت ناصرالدین شاه قاجار توسط شخص نامبرده که یکی از علمای بزرگ اهل سنت در دوره قاجاریه بود ساخته شده است. عمارت پس از فوت بانی آن توسط نوادگان او به دو بخش مجزا تفکیک گردیده و به فروش رسید. بخش اندرونی به تملک خانواده حبیبی و بخش بیرونی به تملک عبدالحمیدخان سنندجی (سالار سعید) در آمده است. سالار سعید بخش بیرونی را در سال ۱۳۳۶ به اداره فرهنگ (آموزش و پرورش) واگذار نمود و تا سال ۱۳۵۱ این بخش در اختیار اداره فرهنگ بوده و از آن به عنوان مدرسه پیشاهنگان استفاده می شده است. در این سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت جهت تاسیس موزه تملک شده و پس از آماده سازی در مهر ۱۳۵۴ با نام موزه سنندج افتتاح گردید. همچنین بخش اندرونی در سال ۱۳۷۱ به تملک اداره میراث فرهنگی در آمد و اکنون محل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان کردستان می باشد.
(محوطه خانه حبیبی (اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان کردستان))
از شاخص ترین اجزای معماری ساختمان موزه سنندج میتوان به اروسی بسیار زیبای آن اشاره کرد. اروسی (Orosi) در لغت به معنی درب یا پنجره مشبکی است که به جای باز شدن به صورت معمولی و با گردش در حول لولا و پاشنه، بوسیله بالا رفتن و قرار گرفتن در محفظه ای که در بالای آن قرار دارد باز میشود. در ساخت ارسی معمولا از شیشه های رنگی برای زیبایی و جذابیت هر چه بیشتر آن استفاده میشود و نکته جالب در ساخت آن عدم استفاده از میخ و چسب برای اتصال قطعات متعدد آن میباشد. در حقیقت بوسیله کام و زبانه های چوبی، قطعات چوب و شیشه تشکیل دهنده اروسی به صورت همزمان به هم متصل میگردند. اروسی موزه سنندج از نوع ۷ لگنه بوده و از ۴۲ هزار قطعه چوب و شیشه با نقوش زیبای جقه و اسلیمی ساخته شده است. با چنین مشخصاتی این اروسی بعد از اروسی کاخ گلستان بزرگترین پنجره اروسی کشور محسوب میگردد که توسط استاد محمد نجار باشی (قطارچیانی) طی ۴ سال ساخته شد.کلیه قسمتهای این عمارت از سنگ و چوب و آجر ساخته شده است. سقف سالن بزرگ عمارت از چوب قاب سازی شده و پوشش خارجی آن از شیروانی است. این بنا پس از انقلاب اسلامی به دلیلی نامعلوم دچار آتش سوزی گشته و خسارتهایی به اروسی ها و سقف های این بنا وارد شد که مجددا توسط استادکاران هنرمند هموطن به شکل اولیه بازسازی شده و مجددا زیبایی اولیه را به دست آورد.شاخص ترین قسمت موزه مربوط به بخش تاریخی و پیش از اسلام موزه میباشد که در آن تعدادی از آثار مکشوفه در تپه زیویه در نزدیکی سقز و همچنین سه اسکلت مکشوفه از شهرک زاگرس سنندج در آن نگهداری میشوند.
عمارت وکيل الملک
vakil ol molk يکی از ساختمانهای قديمی و قابل توجه شهرستان سنندج می باشد. اين عمارت، بنای اجدادی و خصوصی خانواده وکيل می باشد که هميشه در تاريخ کردستان مسند قدرت را در دست داشتند. ساختار اصلی به دوره زنديه برمی گردد؛ قسمتهای مختلفی در دوره های بعد به آن اضافه شدند. اين ساختمان نوسازی اوليه را در سال 1310 هجری متحمل شد. تا اينکه امان ا... خان وکيل الملک آنرا به مجموعه ای شامل چندين ساختمان، حياط و باغ کنونی تبديل نمود. اين بنا هنوز استحکامات خود را حفظ نموده است.فضا ها و اتاق های عمارت در دو اشکوبه قرار گرفته اند. در میان حیاط نیز حوض عنصر معماری کهن که آب و روشنایی را میهمان چشم و دل ساکنان میساخته و چون آئینه ای منعکس کننده همه ی زیبائیهای بنا بوده وجود دارد و فارغ از گذشت ایام هر روز نغمه ی آب را سروده و آن را با صدای فواره در سکوت عمارت میخواند. آب این عمارت از سه رشته قنات با آبدهی منظم تامین می شده که شامل قنات قدیم "امان الله خانی"، "قنات وکیل" و "قنات جنت آبادی" بوده است. سومین بخش از عمارت را "وکیل السلطان" نامیده اند این سه بخش سه اشکوبه دارد و درب ورودی کنونی عمارت در ظلع جنوبی آن واقع شده است. عمارت سه گانه ی وکیل" از ارزشمندترین گوهرهای گنجینه است. عمارتی متعلق به چند دوره ی تاریخی از افشاریه تا قاجاریه ودر هر دوره بخشهایی به آن الحاق گشته این عمارت در خیابان کشاورز شهر سنندج است. عمارت "وکیل الملک" بخشی از عمارت وکیل است که در دوره ی زندیه توسط "حاج محمد رشید بیگ وکیل" به مجموعه اضافه شد و در دوره های بعدی کاملتر گشت. سه رنگ آبی و سرخ و زرد به همراه رنگ سبز که رنگ زندگیست و همواره در فرهنگ اسلامی تداعی کننده ی مفاهیمی بزرگ و مقدس است چهار رنگیست که در اروسی ها دیده میشود. آجرکاریهای عالی و ستونهای سنگی بلند با تزئینات طنابی از زیبائیها و ویژگیهای بارز این بخش بناست. بخش دوم این سه گانه "عمارت وکیل الممالک" است ایوان ستوندار کلاه فرنگی هلالی شکل و اروسی بسیار بزرگ آن سه ویژگی مهم بناست. اروسی این بنا به سبک گره چینی ساخته شده است. خانواده ی وکیل از والیان و حکمرانان کردستان بوده اند بی شک در این تالار هم جشنهای بزرگ برپا میشده و صاحب منصبان و افراد مهم مملکتی رفت و آمد داشته اند از این روست که معماران هنرمند بنا در این بخش ذوق بیشتری به خرج داده اند و از هر آنچه که بر زیبائی آن بیفزاید فروگذار نکرده اند. طاق شکسته ها ستونهای سنگی تزئین شده آجرکاریهای پرکار و قوسهای شاه عباسی و شاخ بزی از تزئینات این بخش است.