عمارت خورشید
عمارت خورشید در سال 1151 هـ.ق، به دستور نادرشاه جهت اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم در کلات نادری واقع در شمال مشهد، ساخته شده است.
عکس های بیشتر
عمارت خورشید یا کاخ کلات، یکی از شاهکارهای معماری دوره افشاریه در ایران است. این بنا در سال ۱۱۵۱ ه.ق، به دستور نادرشاه افشار، جهت اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم در کلات (نادر دژ) ساخته شده‌است. کلات به معنی قلعه و برج و بارو است. این بنا مربوط به سال‌های آغازین به قدرت رسیدن نادرشاه افشار می‌باشد.عمارت خورشید در میان باغی بزرگ به شیوه باغ‌های ایرانی در سه طبقه زیرزمین، همکف و بالای همکف، با تلفیقی از معماری ایران و هندوستان، بنا گردید. طبقه زیرزمین محل نگهداری اسلحه و مهمات بوده و هم اکنون به موزه تبدیل شده است. طبقه همکف محل اقامت و پذیرایی نادرشاه بوده و دارای تالار بزرگی با تزیینات زیبا و ظریف است. طبقه بالای همکف نیز محل نگهداری جواهرات و غنایم نادرشاه بوده است.عمارت خورشید دارای ویژگی‌های معماری منحصر به فردی است. این بنا به صورت هشت ضلعی ساخته شده و دارای گنبدی بزرگ در مرکز است. گنبد این بنا با کاشی‌کاری‌های زیبا و ظریف تزیین شده است. در اطراف گنبد نیز هشت برج کوچک قرار دارد.عمارت خورشید یکی از آثار تاریخی مهم ایران است که از ارزش هنری و تاریخی بالایی برخوردار است. این بنا در سال ۱۳۱۸ خورشیدی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.کاخ خورشید یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهرستان کلات است و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.
تاریخچه عمارت خورشید کلات
تاریخچه عمارت خورشید کلات به سال ۱۱۵۱ هجری قمری باز می‌گردد. در این سال، نادرشاه افشار، پادشاه مقتدر ایرانی، دستور ساخت این بنا را در شهر کلات، یکی از پایگاه‌های مهم حکومت او، صادر کرد.علت ساخت عمارت خورشید به طور دقیق مشخص نیست. برخی معتقدند که نادرشاه قصد داشته این بنا را به عنوان آرامگاه خود بنا کند، اما برخی دیگر بر این باورند که این بنا قرار بوده به عنوان محل اقامت و خزانه جواهرات و غنایم نادرشاه استفاده شود.ساخت عمارت خورشید در طول دوران سلطنت نادرشاه ادامه داشت، اما با مرگ او در سال ۱۱۶۰ هجری قمری، این بنا نیمه‌کاره رها شد.در دوران قاجاریه، این بنا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و به عنوان محل اقامت حاکمان کلات استفاده شد.در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی، عمارت خورشید به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.امروزه، عمارت خورشید یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهرستان کلات است و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.
برخی از ویژگی‌های معماری عمارت خورشید عبارتند از:
- این بنا به صورت هشت ضلعی ساخته شده و دارای گنبدی بزرگ در مرکز است.
- گنبد این بنا با کاشی‌کاری‌های زیبا و ظریف تزیین شده است.
- در اطراف گنبد نیز هشت برج کوچک قرار دارد.
- در نمای بیرونی بنا، سنگ‌های بزرگ و سنگینی به کار رفته که با نقوش گل و بوته و پرندگان تزیین شده‌اند.
- در نمای داخلی بنا، از تزیینات گچ‌بری، آینه‌کاری و نقاشی استفاده شده است.
طبقه زیرزمین عمارت خورشید محل نگهداری اسلحه و مهمات بوده است. طبقه همکف محل اقامت و پذیرایی نادرشاه بوده و دارای تالار بزرگی با تزیینات زیبا و ظریف است. طبقه بالای همکف نیز محل نگهداری جواهرات و غنایم نادرشاه بوده است.