خانه مارتاپیترز
خانه مارتاپيترز يكي از خانه‌هاي مسكوني ارزشمند دوره صفويه است كه در محله تاريخي جلفاي اصفهان و در خيابان حكيم نظامي واقع است.
عکس های بیشتر
خانه مارتاپيترز يكي از خانه‌هاي مسكوني ارزشمند دوره صفويه است كه در محله تاريخي جلفاي اصفهان و در خيابان حكيم نظامي واقع است. اين خانه در زمان شخصي بنام «مارتاپيترز» معروف به جائي خاني (پدر خانم مارتاپيترز) و در زمان شاه عباس صفوي ساخته شده كه به علت تنوع در طرح در كيفيت ساخت و شيوه تزئينات ارزش‌هاي منحصر به فردي دارد.
خانة مارتاپیترز الگویی متفاوت با خانه های عادی هم عصر خود دارد و بنظر می رسد طرح کلی خانه در ابتدا بصورت یک کوشک و در میان باغ واقع بوده که در طول زمان دستخوش تغییراتی شده است. بخش اصلی خانه بنایی مکعب شکل متعلق به دورة صفویه است و یک چهار صفه در میانة خود دارد. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و در دو سوی شرقی و غربی خود دارای ایوان هایی بوده است. سقف چهار صفه دارای تزئیینات مقرنس و دیوارهای آن پوشیده از تزئینات گچبری، آینه کاری، طلاکاری و نقاشی هایی از فرشتگان است که جلوه ای خاص به آن بخشیده اند. این فضا و ایوان های دو سوی آن به باغ پیرامون خود رو کرده و روشنایی بنا از چهار سمت آن تامین می شده است. در چهار گوشة بخش اصلی خانه، اتاقهایی وجود دارند که با ایوان هاو فضای میانی مرتبط هستند.
در جبهة جنوبی بنا ایوانی در میانه و دو اتاق سه دری در طرفین آن قرار دارد که احتمالاً در دوره های بعدی به بنا اضافه شده اند. به نظر می رسد در قسمت جنوبی فضای میانة بنا و اتاق سه دری گوشة جنوب شرقی آن تغییراتی ایجاد شده است. امروزه قسمت جنوبی چهار صفه به اتاق تبدیل شده و در طبقة دوم آن اتاق دیگری وجود دارد که از یک سو به ایوان جنوبی بنا و از سوی دیگر به فضای میانی آن مشرف است. همچنین در دوره های اخیر ایوان غربی مسدود شده و به صورت اتاقکی در آمده است. نمای خارجی ساختمان دارای تزئینات آجر کاری و پنجره های چوبی با گره چینی های زیباست. تغییرات مختلف در طول زمان موجب شده تا باغ پیرامون بنا به چند حیطه و فضای باز تبدیل شود، به طوری که امروزه در شمال کوشک اصلی یک حیاط و در دو جبهة شمالی و شرقی این حیاط فضاهای دیگری واقع شده اند. علاوه بر این، دو حیاط دیگر در جنوب و شرق کوشک قرار دارند که حیاط شرقی نقش خدماتی داشته، فضاهای آشپزخانه و سرویس ها در آن قرار گرفته اند.
بخش اصلی خانه بنایی مکعب شکل متعلق به دورة صفویه است و یک چهار صفه در میانة خود دارد. این فضا ارتفاعی معادل دو طبقه دارد و در دو سوی شرقی و غربی خود دارای ایوان هایی بوده است. سقف چهار صفه دارای تزئیینات مقرنس و دیوارهای آن پوشیده از تزئینات گچبری، آینه کاری، طلاکاری و نقاشی هایی از فرشتگان است که جلوه ای خاص به آن بخشیده اند ورودي خانه نيز در وضعيت فعلي مستقيماً به حياط شمالي وارد مي‌شود. احتمالاً در اين بخش فضاهاي ديگري نيز وجود داشته كه در تعريض خيابان مجاور اين ضلع بنا از بين رفته‌اند.
بازسازي ديوار حياط در بخش جنوب غربي، حفظ ورودي اصلي ساختمان و جمع‌آوري پله‌هاي سنگي، ايجاد ورودي جديد ساختمان، مرمت پنجره‌هاي گره چيني نماي ضلع شمالي(1375). آماده سازي طبقه دوم بنا در ضلع شرقي نماسازي بدنه بيروني ديوار ضلع جنوبي (1376) ساخت انبار موقت در حياط ضلع جنوبي، مرمت و بازسازي اتاق‌هاي ضلع جنوبي (1377). تكميل و راه اندازي زير زمين، ساخت فضاي سه گوش جنوب غربي،مرمت پنجره‌هاي گره چيني نماي گوشه شمال شرقي(1378) نوسازي ساختمان ضلع جنوبي به مساحت 600 متر مربع، تكميل خاكبرداري و تسطيع كف، آماتوربندي و بتن در كف، اجراي طاق و تونيره‌هاي سنت (1379) و ادامه كار عمليات مرمت و بازسازي و احياء در بخش جنوبي در سال 1380، از جمله فعاليت‌هاي دفتر عمراني دانشگاه هنر اصفهان در خانه مارتاپيترز محسوب مي‌شود