تالاب آق قلا
ين مجموعه در قسمت جنوبي رودخانه اترك واقع شده و مشتمل بر تالابها و مرداب‌هاي اينچه، آلماگل، آلاگل، اينجه برون، بي‌بي شيروان، آجي‌گل، نمك و دانشمند است كه مجموع مساحت آنها هزارو دويست و پنجاه هكتار تخمين زده مي‌شود. برخي از اين تالابها از جمله تالاب آلاگل در فهرست كنواسيون تحقيقات بين‌المللي پرندگان آبزي و مهاجر در سال هزارو سيصدوپنجاه به ثبت رسيده است.فاصله تالابها از يكديگر بسيار نزديك است و آب و هواي محدوده آنها مديترانه‌اي گرم با تابستان‌هاي خشك و گرم و زمستان‌هاي ملايم مي‌باشد.
عکس های بیشتر
تالاب آق قلا یکی از زیباترین تالاب‌های ایران است که در بخش شمالی استان گلستان و در نزدیکی شهر آق قلا واقع شده است. این تالاب به دلیل طبیعت زیبا و ارزشمند خود، از جمله جاذبه‌های گردشگری مهم استان گلستان محسوب می‌شود.
تاریخچه تالاب آق قلا
تاریخ دقیق تأسیس تالاب آق قلا مشخص نیست، اما قدمت آن به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. این تالاب در دوره‌های مختلف تاریخی، از جمله دوره‌های هخامنشی، اشکانی، ساسانی و اسلامی، مورد استفاده قرار گرفته است.در دوره‌های قدیم، تالاب آق قلا یکی از مناطق مهم اقتصادی و تجاری بوده است. در این دوره‌ها، از این تالاب برای پرورش ماهی، صید و شکار، و تجارت استفاده می‌شده است.در دوره‌های اخیر، تالاب آق قلا به یکی از مناطق گردشگری استان گلستان تبدیل شده است. این تالاب هر ساله میزبان گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان است.
جغرافیای تالاب آق قلا
تالاب آق قلا در موقعیت جغرافیایی ۵۴٫۲۴۹۱° N و ۳۶٫۹۹۳۲° E قرار دارد. این تالاب در میان جنگل‌های هیرکانی و در نزدیکی شهر آق قلا واقع شده است.تالاب آق قلا دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است. در تابستان، هوای این تالاب گرم و مرطوب است و در زمستان، هوای آن سرد و خشک است.تالاب آق قلا از نظر موقعیت جغرافیایی به دو بخش تقسیم می‌شود:
- بخش شمالی: این بخش از تالاب دارای وسعت بیشتری است و دارای پوشش گیاهی بیشتری است.
- بخش جنوبی: این بخش از تالاب دارای وسعت کمتری است و دارای پوشش گیاهی کمتری است.
جاذبه‌های گردشگری تالاب آق قلا
تالاب آق قلا دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبیعت زیبا و بکر: تالاب آق قلا دارای طبیعتی زیبا و بکر است که می‌تواند مقصد مناسبی برای علاقه‌مندان به طبیعت باشد.
- تنوع زیستی غنی: تالاب آق قلا دارای تنوع زیستی غنی است و زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است.
- امکانات تفریحی و گردشگری: در اطراف تالاب آق قلا، امکانات تفریحی و گردشگری مناسبی برای گردشگران وجود دارد.
امکانات گردشگری تالاب آق قلا
در اطراف تالاب آق قلا، امکانات گردشگری مناسبی برای گردشگران وجود دارد. از جمله این امکانات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اقامتگاه‌های بوم‌گردی: در اطراف تالاب آق قلا، چندین اقامتگاه بوم‌گردی وجود دارد که با معماری سنتی ساخته شده‌اند و می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای اقامت گردشگران باشند.
- رستوران‌ها و کافه‌ها: در اطراف تالاب آق قلا، چندین رستوران و کافه وجود دارد که می‌توانند نیازهای غذایی گردشگران را برطرف کنند.
- امکانات رفاهی: در اطراف تالاب آق قلا، امکانات رفاهی مناسبی مانند فروشگاه، سوپرمارکت، سرویس بهداشتی و پارکینگ وجود دارد.
توصیه‌ها برای بازدید از تالاب آق قلا
برای بازدید از تالاب آق قلا، بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- برای بازدید از تالاب آق قلا، بهتر است کفش مناسب پیاده‌روی به همراه داشته باشید.
- در فصل تابستان، ساعت‌های اولیه صبح یا اواخر عصر برای بازدید از تالاب مناسب‌تر است.
- در هنگام بازدید از تالاب، از پرتاب سنگ و سایر مواد به داخل آب خودداری کنید.
- به محیط زیست احترام بگذارید و زباله‌های خود را به همراه ببرید.
تالاب آق قلا یکی از زیباترین تالاب‌های ایران است که می‌تواند مقصد مناسبی برای علاقه‌مندان به طبیعت و گردشگری باشد. این تالاب دارای طبیعتی زیبا و بکر است و تنوع زیستی غنی دارد.اين مجموعه در قسمت جنوبي رودخانه اترك واقع شده و مشتمل بر تالابها و مرداب‌هاي اينچه، آلماگل، آلاگل، اينجه برون، بي‌بي شيروان، آجي‌گل، نمك و دانشمند است كه مجموع مساحت آنها هزارو دويست و پنجاه هكتار تخمين زده مي‌شود. برخي از اين تالابها از جمله تالاب آلاگل در فهرست كنواسيون تحقيقات بين‌المللي پرندگان آبزي و مهاجر در سال هزارو سيصدوپنجاه به ثبت رسيده است.فاصله تالابها از يكديگر بسيار نزديك است و آب و هواي محدوده آنها مديترانه‌اي گرم با تابستان‌هاي خشك و گرم و زمستان‌هاي ملايم مي‌باشد. سطح آب تالابها در زمان پرآبي به بيش از دوهزارو پانصد هكتار نيز مي‌رسد. اين مساحت به عواملي نظير ميزان آب ورودي و خروجي، به اقليم و ديگر عوام محيطي بستگي دارد. آب اين تالابها از رودخانه اترك تأمين مي‌شود.تالاب‌هاي ياد شده محل زيست پرندگان مهاجر متنوعي است كه از جمله آنها مي‌توان به فلامينگو‌ها ، قوها، غازها، حواصيل و... اشاره كرد. فصل شكار طبق تقويم اداره محيط‌زيست از اول پاييز تا آخر زمستان هر سال و هر هفته دو روز(چهارشنبه و جمعه) مي‌باشد.از ماهيان اين تالابها نيز مي‌توان به كولي، اورنج، سيم‌پرك و شيشه ماهي اشاره كرد كه فصل صيد آن طبق مجوز اداره محيط‌زيست گنبد از پانزده ارديبهشت تا پانزده اسفند ماه هر سال مي‌باشد.از آنجا كه اين مجموعه تالابها و مردابها داراي راه‌هاي دسترسي، محوطه‌هاي اطراق، چشم‌اندازهاي دشتي، مرغزارهاي وسيع و پرندگان بومي و مهاجر، همچنين استفاده‌هاي طبي مي‌باشند، قابليت‌هاي فوق‌العاده‌اي را براي ايجاد يك كانون توريستي فراهم مي‌كنند. شكار و صيد بي‌رويه، چراي دام، وارد كردن گونه‌هاي غير بومي، قطع اشجار و... ازجمله عوامل تهديدكننده اين تالابها به شمار مي‌آيند. در دشت هموار ترکمن صحرا و در مرز شمالي با کشور ترکمنستان و تقريباٌ از غرب روستاي "داشلي برون" به سمت درياي خزر ، به لحاظ وضعيت زمين ساختي و وجود شاخ آبهاي رودخانه اترک در اين منطقه، مجموعة تالابي شگفت انگيزي بوجود آمده است. اين تالاب ها شامل : آلماگل –آلاگل– آجي گل- اينچه – دانشمند– بي بي شيروان – شور و... است که مجموع مساحت آنها بر حسب سال هاي پر آبي و يا خشک سالي متغير است . گرچه برخي اوقات از اين تالابها در نقشه هاي جغرافيايي به عنوان درياچه نام برده مي شود ، نظير درياچه دانشمند ، درياچه آلاگل ، درياچه شور ( نمک ) اما همة آنها به لحاظ دارا بودن عمق کمتر از 6 متر در قالب تعاريف کنوانسيون رامسر از تالاب ها گنجانده مي شوند تالاب هاي سه گانه "آجي گل ، آلاگل و آلماگل " با مساحت 3027 هکتار به علت اينکه يکي از کانون هاي زاد آوري پرندگان مهاجر آبزي و کنار آبزي بوده و مانند تالاب بين المللي گميشان به علت داشتن 4 معيار ، 1a - ,2a 3a و 3c در سال 1354 به عنوان يک سايت در فهرست کنوانسيون حفاظت از تالابها ( رامسر ) به ثبت رسيند. اين تالاب ها به ترتيب از نوعSs ( مردابها ي شور ، لب شور ، آهکي ، فصلي / ادواري ) Ts (مرداب ها و حوضچه هاي آب شيرين فصلي/ادواري )R ( درياچه هاي شور ، لب شور و آهکي فصلي /تناوبي ) P ( درياچه هاي آب شيرين فصلي /ادواري ) W ( تالاب هاي با پوشش درختچه اي ) طبقه بندي شده اند . " ( منبع : راهنماي تالاب هاي ايراني ثبت شده در کنوانسيون رامسر – سازمان حفاظت محيط زيست – تهيه و تدوين مسعود باقر زاده کريمي و مهبد روحاني رانکوهي - 1382 گل " در زبان ترکي به معني تالاب است و اسامي تالاب هاي فوق الذکر در زبان ترکمني به معني تالاب هاي شور و گِل آلود است. اين تالاب هاي سه گانه ، همانگونه که اشاره شد ، در اراضي هموار ترکمن صحرا و در محدوده تپه هاي شني کم ارتفاع و اراضي شني مسطح قرار گرفته اند. از نظر زمين ساختي نيز بستر طبيعي آنها در منطقه " پلايا " است و جزو مناطق آبگير محسوب مي شود که در شمال تراس هاي لسي و آبرفتي دشت گرگان قرار دارد . رودخانه اترک و ريز آبه ها و سيلاب هاي آن نقش قابل توجهي در تامين آب اين تالاب ها دارند آب و هواي اين منطقه در تابستان خشك و گرم و در زمستان‌ها معتدل مي‌باشد. متوسط بارندگي اين منطقه کمتر از 300 ميليمتر در سال است. بعلاوه وجود دوره هاي طولاني خشک سالي از ويژگيهاي بارز اقليم اين منطقه است. از نظر پوشش گياهي تفاوت هايي در اين سه تالاب بر اساس گزارش هاي سازمان حفاظت محيط زيست وجود دارد از جمله اين که در تالاب آلماگل تراکم پوشش گياهي کمتر از تالاب آجي گل است . درتالاب آلماگل از گياهان شناور در آب ، تنها " بومادران آبي" و از گياهان بن در آب تنها " ني" در بخشهاي محدودي از تالاب رويش دارند . ولي درتالاب آجي گل " بو مادران آبي" بخش وسيعي از آنرا پوشانده و گياه " گوشاب شانه اي " نيز ديده شده واز گونه هاي گياهي بن در آب " ني " ، " جگن " و " لويي" مشاهده مي شود . به علاوه بستر همه اين تالا ب ها لجني و عمق لجن در تالاب آلماگل بيش از آجي گل است. اين تالاب ها از نظر موقعيت سياسي در بخش " داشلي برون شهرستان گنبد کاووس در استان گلستان قرار دارند . مسير دسترسي به اين تالاب ها از شهر گرگان به سمت آق قلا و اينچه برون است.پرندگان : تالاب بين المللي آلاگل پذيراي پرندگان مهاجر در زمستا ن است که جوجه آوري نيز مي کنند. تا کنون 85 گونه پرنده شامل 19 گونه بومي و 66 گونه مهاجر در تالاب ها ي آلاگل ، آجي گل ، آلما گل شناسايي شده است. از پرندگان مهاجر 14 گونه آن عبوري بوده و بقيه زمستان گذراني مي کنند و يا در تابستان جوجه آور هستند . برخي پرندگان مشاهده شده در تالاب آلاگل عبارتند از : فلامينگو ، غاز پيشاني سفيد ، پليکان سفيد ، پليکان پاخاکستري ، قوي گنگ ، قوي فرياد کش ، انواع کشيم ها ، بو تيمار هاي کوچک ، سليم ها و پرستو هاسرپرست حفاظت محيط زيست گنبدكاووس در 24 مهر ماه سال جاري (84) خبر از فرود پيش قراولان پرندگان مهاجر شمال سيبري در اين تالاب هاي بين المللي را داد. وي گونه هاي اين پرندگان مهاجر را شامل انواع اردك، قو، چنگر، حواصيل، اگرت، باكلان، كشيم، غاز و پرندگان شكاري از قبيل سنقر تالابي، عقاب ها، شاهين و سارگيه ها خواند.