بند عمر شاه
بند تاريخي عمر شاه در فاصلة 2 كيلومتري جنوب غرب بيرجند با جهت شرقي ـ غربي در مسير رودخانه‌اي فصلي در داخل رشته كوه باقران بنا شده است اين سازه با هدف ذخيره آب و مهار سيلابها با مصالح آجر، سنگ و ملات ساروج ساخته شده است.
عکس های بیشتر
بند عمر شاه، یکی از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهر بیرجند است. این بند، در فاصله ۲ کیلومتری جنوب غرب بیرجند، با جهت شرقی ـ غربی در مسیر رودخانه‌ای فصلی در داخل رشته کوه باقران واقع شده، این سازه با هدف ذخیره آب و مهار سیلابها با مصالح آجر، سنگ و ملات ساروج ساخته شده است.
تاریخچه بند عمر شاه
بند عمر شاه، در دوران حکومت قاجار ساخته شده‌است. بانی این بند، امیر شوکت الملک علم، حاکم وقت بیرجند بوده‌است.
معماری بند عمر شاه
بند عمر شاه، یک سازه قوسی و هم پایه است. بدنه قوسی بند دارای دوپایه در وسط می‌باشد که دیواره بند را در مقابل فشار آب حمایت می‌نماید. طول تاج این بند ۲۷ متر، عرض آن ۶–۴ متر و ارتفاع دیواره آن ۱۳ متر می‌باشد. در طرفین کانال تخلیه اضطراری آب دو پشت بند به عرض ۷۰/۱ متر شده که سبب استحکام بیشتر بند شده است.
ویژگی‌های بند عمر شاه
بند عمر شاه، دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را به یکی از آثار تاریخی مهم شهر بیرجند تبدیل کرده‌است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موقعیت جغرافیایی: بند عمر شاه، در موقعیتی مناسب و خوش آب و هوا واقع شده‌است. این بند، در دامنه کوه باقران قرار دارد و از مناظر طبیعی زیبایی برخوردار است.
- مساحت: بند عمر شاه، دارای مساحتی بالغ بر ۱۵۰۰ متر مربع است. این بند، یکی از بزرگ‌ترین بندهای تاریخی ایران است.
- معماری: بند عمر شاه، دارای معماری زیبا و منحصربه‌فرد است. این بند، با استفاده از عناصر معماری ایرانی، به زیبایی آراسته شده‌است.
- کارکرد: بند عمر شاه، در گذشته به عنوان یک سازه آبی، برای ذخیره آب و مهار سیلابها مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. امروزه، این بند، به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد بازدید گردشگران زیادی قرار می‌گیرد.
اهمیت تاریخی بند عمر شاه
بند عمر شاه، یکی از آثار تاریخی مهم شهر بیرجند است. این بند، نشانگر اهمیت آب و آبرسانی در گذشته بوده‌است. همچنین، این بند، یکی از آثار تاریخی ارزشمندی است که بیانگر مهارت و دانش مهندسی ایرانیان در دوران گذشته است.
وضعیت کنونی بند عمر شاه
بند عمر شاه، در حال حاضر در وضعیت نسبتاً خوبی قرار دارد. این بند، توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌است.