دهدشت در قدیمپارسوماش،الیماییس یکی از شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد میباشد. این شهر در قسمت گرمسیری استان واقع شدهاست و تابستانهایی گرم و زمستانهایی معتدل دارد. قدمت بافت تاریخی دهدشت معروف به «شهر قدیم دهدشت» به دوران ساسانی میرسد. این شهر در دوره ساسانیان توسط پسر اردشیر اول ساخته شده و در آن دوران به نام بلاد شاپور شهرت داشت؛ در دورههای پسین نیز رونق داشت اما شروع پی ریزی شهر کنونی دهدشت را پس از دوره مغولان و به عبارتی از اواخر تیموریان و پس از آن جستجو میکنند، ولی بافت قدیم دهدشت را که بخشهایی از آن بر جای ماندهاست، منسوب به دوره صفوی میدانند. بافت قدیم دهدشت که ۳۵هکتار وسعت دارد در سال ۱۳۶۴در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدهاست.
شهر دهدشت همچون تصویری که به دونیمه تقسیم شدهاست دو بخش بافت قدیمی و جدید دارد. بافت نوین که در دهه ۴۰ شمسی پایهگذاری شدهاست، ساختمانهایی با مصالحی همچون آجر، بتن و فوم دارد و بافت قدیم که چند صد سال تاریخ را در خود جای داده، بیشتر با مصالح گچی و ساروج ساخته شدهاست.
دهدشت ازدو جز ده و دشت گرفته شدهاست که به معنی دهی/روستایی /در دشتی است این معنی به خاطر وسعت زیاد دهدشت است.
این شهر مرکز شهرستان کهگیلویه است و جمعیت آن ۱۴۹٬۹۹۵ نفر است. مردم دهدشت به زبان لری بویراحمدی صحبت میکنند.
دیدنیها
غار نزل در شهرستان چرام واقع در استان کهگیلویه وبویراحمد که در ۴۵ کیلومتری جاده دهدشت باغچه سادات در پشت کوه نور در منطقه جوی خانه واقع شدهاست. محل دهانه غار رفته و پس از ۱۶ ساعت تلاش در نهایت تا عمق حدود ۲۱۰ متری پیشروی داشتند که برای اکتشاف بیشتر، داشتن تجهیزات غواصی ضروری است. برای رفتن به این غار عظیم یش از ۴۰ عدد رول نصب و ۳۳۰ متر طناب نیاز است و تجربه کافی.
شامل دو حلقه چاه طبیعی است که محل جمع شدن سیلابهای عظیم زمستانی و آب ناشی از ذوب برفهای این منطقه میباشد. چاه شمالی نزل دارای دهنه ای به قطر ۵ متر و عمق بیش از ۶۰ متر میباشد که توسط آب راههای کوچکی به چاه جنوبی که در فاصله ای حدود ۳۰متری آن قرار دارد متصل میشود. چاه جنوبی که دارای چند دهنه به قطرهای ۱۰٬۱۵و۵ متر میباشد که عمیقترین طول آن حدود ۷۰متر میشود. کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ قرار گرفتن در زاگرس مرکزی و دارا بودن کوهستانهای مرتفع و بهم پیوسته دارای شگفتیهای طبیعی و زمینشناختی متنوعی است. کوههای مرتفعی مانند دنا، نیر، ساورز، خامی، سفید و سیاه هر یک در بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد و به موازات هم علاوه بر دارا بودن پوششهای گیاهی متنوع در دل خود شگفتیهای زمینشناسی منحصر بفردی نیز دارند که هر از گاهی بخشی از آنها کشف میشود. با کاوشهای زمینشناسی توسط زمینشناسان و غارنوردان غارهای عظیم و زیبایی در کهگیلویه و بویراحمد کشف و شناسایی شدهاست.
کاروانسرای بافت تاریخی دهدشت در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت و در کنار مجموعه حمام کاروانسرا، امامزاده ابراهیم و امامزاده جابر واقع شدهاست. بنای فوق از جمله آثار شهر دوره اسلامی صفوی است که با دو ورودی در شمال و جنوب ساخته شدهاست. بنا شامل حیاط و حجرههای چهار طرف آن است. تعداد این حجرهها ۳۸ عدد و بعضی از آنها به همدیگر راه دارند. بنا با سنگ و گچ که از معادن اطراف شهر تأمین میشده، ساخته شدهاست. کف حیاط با سنگهای لاشهای بزرگ سنگفرش شده و سطح حیاط اندکی پایینتر از کف حجرات است. در حیاط چاه آبی برای تأمین آب موردنیاز کاروانیان به چشم میخورد. حجرهها با طاقهای جناغی پوشش داده شده و همگی یک ایوان کوچک در جلوی خود دارند. در داخل ایوانها طاقچههایی برای گذاشتن اشیا و نیز دودکش تعبیه شدهاست. یک راهپله مارپیچ در ضلع شمالی ارتباط حیاط با پشتبام را تسهیل میکردهاست. این کاروانسرا که بهطور کامل تخریب شده بود که در سال ۱۳۶۹ با آزادسازی منطقه دهدشت، در قسمت پی بنا در عمق دو متری مورد شناسایی قرار گرفت و عملیات خاکبرداری و آوار برداری از آن آغاز شد. در عملیات خاکبرداری تمام قسمتهای بنا مشخص شد. بعد در سالهای ۷۹ و ۷۸ اقدامات مرمتی شامل سنگفرش حیاط، آجرکاری پوشش بام، تعمیر حجرات جلوی کاروانسرا انجام شدهاست. البته هماکنون نیز این بنای تاریخی در حال مرمت است. این کاروانسرا ۱۶۰۰ متر مربع مساحت دارد. کاروانسرای بافت تاریخی دهدشت که در مالکیت سازمان میراث فرهنگی است، در سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۵۵۱ در فهرست آثار تاریخی به ثبت ملی رسیدهاست.
معرفی شهر دهدشت(گردشگری ایران)